سوء تغذیه

رییس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ضمن اعلام بهبود قابل توجه شاخص‌های سوء تغذیه در کشور، وضعیت کنونی سوء تغذیه در ایران را تشریح کرد.

دکتر زهرا عبداللهی در گفت‌وگو با ایسنا، در توضیح وضعیت کنونی سوء تغذیه در کشور گفت: اصولا “سوء تغذیه” در کودکان زیر پنج سال خود را نشان می‌دهد که البته مشکل تغذیه‌ای شایعی است. سوء تغذیه به صورت “کم وزنی”، “کوتاه قدی” و “لاغری” تعریف می‌شود.

وی با اشاره به آخرین مطالعه کشوری انجام شده MIDHS در سال ۱۳۸۹، گفت: نتایج این مطالعه کاهش قابل ملاحظه‌ای در روند سوء تغذیه کودکان در زمینه کم وزنی، لاغری و کوتاه قدی را نشان می‌دهد. به عنوان مثال بر اساس بررسی کشوری سال ۱۳۷۴ شاخص کوتاه قدی تغذیه‌ای در کودکان زیر پنج سال حدود ۲۰ درصد بود که این شاخص در بررسی سال ۱۳۸۹ به ۶٫۸ درصد کاهش یافته است. همچنین سوء تغذیه به لحاظ کم وزنی در این کودکان در سال ۱۳۷۴ حدود ۱۶٫۶ درصد بود که بر اساس مطالعه سال ۱۳۸۹ این رقم به ۴ درصد رسیده است؛ یعنی کاهش قابل ملاحظه بیش از ۵۰ درصدی در کم وزنی و کوتاه قدی کودکان زیر پنج سال کشور.

سوء تغذیه؛ مشکل تغذیه‌ای شایع در مناطق محروم

رییس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در توضیح وضعیت سوء تغذیه در کشور به تفکیک استان‌ها، گفت: اگرچه در سطح کشوری کاهش قابل ملاحظه‌ای در وضعیت سوء تغذیه را شاهد هستیم اما شاخص‌های کوتاه قدی و کم وزنی در برخی استان‌ها و مناطق محروم کشور تقریبا دو برابر متوسط کشوری است. به عنوان مثال در استان سیستان و بلوچستان کوتاه قدی حدود ۲۱ درصد یعنی سه برابر متوسط کشوری، در کهگیلویه و بویراحمد این عدد ۱۲ درصد و در هرمزگان ۱۱ درصد است.

وی ادامه داد: به لحاظ کم وزنی هم همین طور. اگرچه متوسط کشوری کم وزنی کودکان زیر ۵ سال کشور ۴ درصد است اما این رقم در هرمزگان ۱۲ درصد و در سیستان و بلوچستان ۱۲٫۹ درصد است. بنابراین “سوء تغذیه” در کودکان زیر پنج سال مناطق محروم یکی از اولویت‌ها و مشکلات تغذیه‌ای شایع است که باید به آن پرداخته شود.

استان‌های ناامن غذایی کدامند؟

وی در این باره افزود: بنابراین همانطور که گفته شد، شیوع سوء تغذیه در این ۳ استان بالاست. در واقع این استان‌ها، استان‌هایی هستند که در مطالعات دیگر از جمله مطالعه “امنیت غذایی” به عنوان استان‌های ناامن غذایی مطرح هستند.

اجرای سند ملی تغذیه و امنیت غذایی به شرط همکاری بین بخشی

عبداللهی از تدوین “سند ملی تغذیه و امنیت غذایی” خبر داد و گفت: در این برنامه توجه خاصی به این استان‌های ناامن غذایی شده است. مداخلات و برنامه‌های خاصی در نظر گرفته شده که با درگیر کردن بخش‌های مربوطه در ذیل شورای سلامت استان و کارگروه تخصصی سلامت و امنیت غذایی استان، کمیته‌ای شکل گیرد تا به این ترتیب وظایف تمام بخش‌ها در آن مشخص شود.

وی در این باره افزود: این برنامه تدوین شده است تا با حمایت استاندار و مشارکت و همکاری بخش‌های دیگر بتوان در این استان‌ها برای کاهش سوء تغذیه کودکان کار کرد چرا که “سوء‌تغذیه” یک مشکل بین‌بخشی است؛ بخش‌هایی که در زمینه پروژه‌های اشتغال زایی، درآمد زایی و کمک به افزایش درآمد مردم کار می‌کنند نیز باید درگیر این موضوع شوند زیرا “سوءتغذیه” به دلیل عدم دسترسی اقتصادی خانوار در زمینه تامین غذاست.

وی افزود: طراحی و اجرای برنامه‌ها و مداخلات در جهت کاهش سوء تغذیه کودکان معمولا سه تا پنج سال زمان می‌طلبد تا بتوان نتیجه آن‌ها را مشاهده کرد. بر همین اساس بررسی‌های کشوری‌مان نیز در مقاطع پنج ساله انجام شده است. اجرای سند ملی تغذیه و امنیت غذایی در سال جاری جزو اولویت‌های دفتر بهبود تغذیه و معاونت بهداشت است. در صورت آغاز اجرای آن در سال جاری، حداقل یک یا دو سال باید کار شود تا بتوان نتیجه آن را در وضعیت کم وزنی و کوتاه قدی کودکان مشاهده کرد چرا که بهبود شاخص‌های تغذیه‌ای نیازمند زمان است.

سوء تغذیه‌ای به نام “چاقی” در کودکان ایرانی

وی در عین حال نسبت به افزایش دو برابری شیوع اضافه وزن و چاقی در کودکان کشور هشدار داد و گفت: طی یک دهه گذشته چاقی و اضافه وزن نیز افزایش یافته؛ به طوری که شیوع اضافه وزن و چاقی در کودکان دو برابر شده است. این به آن معناست که همزمان با مشکل کم وزنی کودکان در مناطق محروم، با اضافه وزن و چاقی کودکان بویژه در مناطق برخوردار مواجه هستیم.

رییس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، اضافه وزن و چاقی دوران کودکی را از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر نظیر دیابت، بیماری‌های قلبی – عروقی، سرطان‌ها، چربی و فشار خون بالا عنوان کرد و افزود: بنابراین اگر قرار است در زمینه کاهش بیماری‌های غیرواگیر در کشور کار کنیم باید برای آن از دوره کودکی و حتی دوره بارداری مادر برنامه داشته باشیم تا نوزادان با وزن مطلوب به دنیا بیایند