سیدعلی خمینی: بیکاری و مصرف گرایی دو مشکل مهم جامعه امروز است

سیدعلی خمینی: بیکاری و مصرف گرایی دو مشکل مهم جامعه امروز حجت الاسلام والمسلمین سید علی خمینی با حضور در جمع پرشور مردم شهرستان جهرم در حسینیه آیت الهی این شهر به سخنرانی پرداخت. به گزارش جماران، در این مراسم که به مناسبت مبعث حضرت رسول اکرم(ص) و امام جعفر صادق(ع) و با حضور مسوولین استانی و محلی همراه بود، نوه امام خمینی ضمن تبریک هفته وحدت و نکوداشت خاندان روحانی بزرگ آیت اللهی، به ماهیت وجودی انسان اشاره و اظهار داشت: انسان اگر چه با یک فطرت الهی به دنیا آمده است، اما خواست خداوند در آفرینش او بر این بوده که خود بتواند مسیر سعادت و شقاوت خویش را مشخص کند. درحالی که این خصلت نه در ملائکه وجود دارد و نه در موجودات غیر انسانی و از تمام مخلوقات انسان است که می تواند مسیر خود را در راه رسیدن به سعادت یا شقاوت انتخاب کند. اگر انسان قابلیت تربیت نداشت آنگاه این واژه بی معنا می شد وی به نقش تربیت پرداخت و با بیان اینکه می توان آن را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد، افزود: اگر انسان قابلیت تربیت نداشت، آنگاه این واژه امری بی معنا می شد. اینکه خداوند پیامبران را مبعوث می کند و به آن ها وظیفه می دهد که مردم را به راه درست هدایت کند،به خاطر خصلتی است که در انسان وجود دارد. سیدعلی خمینی به موفق ترین تجربه ها را دراین زمینه اشاره کرد و اظهار داشت:تجربه تربیت بزرگان به دست پیامبر(ص)ثابت می کند که او بزرگ ترین مربی اجتماعی است که توانست در فضایی سرتاسر سیاهی و جهل و بطلان،از ارکان اخلاق سخن به میان آورند و بزرگانی همچون امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)را به جامعه جاهل آن روز معرفی کنند. تقسیم منش تربیتی اسلام به انقلاب ارزشی و اصلاح ارزشی وی به تقسیم بندی منش تربیتی اسلام پرداخت و آن را به دو دسته انقلاب ارزشی و اصلاح ارزشی تقسیم کرد و بیان داشت: «انقلاب ارزشی» آن چیزی است که از اساس اسلام آمده و اسلام آن را از اساس ریشه کن کرده است، مثل بت پرستی و نژاد پرستی که اسلام اساسا آن را ریشه کن کرده و با آنها مخالفت ورزیده است. یاری برادر ظالم، جلوگیری از ظلم وی است نوه امام خمینی در توضیح اصلاح ارزشی گفت: اصلاح ارزشی در سیره پیامبر(ص)به معنی تغییر بنیادین محتوا در عین حالی است که ظاهر محفوظ بماند و اگر بخواهیم مثالی در این مورد بزنیم می توانیم به این تغییر در زمان پیامبر(ص) اشاره کرد که می گفتند به برادر خودت باید یاری برسانی ولو اینکه ظالم باشد و اگر امروز این فکر را بخواهیم مطابقت با زمان بدهیم به این معناست که به هم حزبی، هم شهری و هم طیفی خود کمک کن؛ حتی اگر بدانی آن کار غلط است. وی ادامه داد: اگر پیامبر(ص) می خواست این فکر غلط را ریشه کن کند می توانست اما در آن روزگار کار سختی بود. اما ایشان دست به کار اصلاح ارزشی می زند و تعبیرش این است که می فرمایند:یاری رساندن به قبیله صحیح است، یاری رساندن ظالم یعنی جلوی ظلم او را گرفتن، راه غلط را اصلاح کردن.امروز هم اگر چنین تفکری وجود دارد و انتظار می رود که هم حزبی، هم طیفی و هم گروهی یاری رسان یکدیگر باشند، معنایش این است که یاری اش کنیم که ظلم نکند،راه غلط نرود و در مسیر درست گام بردارد. شخصیت، جایگاه و ثروت موجب عزت نیست سید علی خمینی در ادامه این بحث به مفهوم «عزت» پرداخت و یادآور شد: یکی دیگر از کارهای بزرگ پیامبر(ص)در زمینه اصلاح ارزشی این بود که «گذاره منحط» را به «گذاره اخلاقی» تبدیل کردند و عزت از جمله آن گذاره هاست.در دوره جاهلیت فکر می کردند عزت به عشیره و خانواده است؛ امروز هم فکر می کنیم عزت به حزب،گروه وشهر است، اما حقیقت از دید پیامبر(ص)این بوده که عزت به تقوی است و آن چیزی که موجب عزت می شود، اسلام است.امروز اگر تصور کنیم شخصیت، جایگاه و ثروت موجب عزت خواهد شد راه را به خطا رفته ایم و این تفکر باطلی است. رابطه با جهان مطلوب است اما اصالت ندارد وی سپس به ارتباط با کشورهای جهان اشاره و تصریح کرد: برخی گمان می کنند که مذاکره و ارتباط با دنیا از جمله با آمریکا موجب عزت است که در این خصوص با دو مسئله روبرو هستیم:نگاه تفریطی و نگاه افراطی. سید علی خمینی در تشریح نگاه تفریطی گفت: برخی اعتقاد دارند که هرگز نمی شود با دنیا ارتباط برقرار کرد و نگاه افراطی نیز این است که عده ای تصور می کنند باید به هر طریقی که شده با قدرت های دنیا ارتباط برقرار کرد؛ ولو این کار به قیمت از دست دادن ارزش ها و عزت خودمان تمام شود. وی ادامه داد: عزت حقیقی به ارزش هاست. رابطه با جهان مطلوب است، اما اصالت ندارد و اگر مطابق با ارزش های انسانی و اسلامی باشد ایرادی ندارد. اصالت با ارزش های بشری است و اگر این ارزش ها حکم کند که صلح کنیم، این کار را می کنیم و اگر ارزش ها حکم کند، ایستادگی و مقاومت را انتخاب می کنیم. پیامبر(ص) چنین رفتاری داشتند و به دنبال عزت حقیقی بودند، زیرا عزت را برای خدا می دانستند. ارزش در کار توام با علم است نوه امام خمینی از دیگر اصلاح های اخلاقی پیامبر که صورت را حفظ کردند و محتوا را تغییر دادند، مفهوم ارزش برشمرد و افزود: در زمان جاهلیت ارزش به مال بود، اما حقیقت این است که ارزش به کار توأم با علم است. جامعه مصرف گرا می تواند به جامعه کارساز تبدیل شود؛ اگر باور داشته باشیم که ارزش به کار است و اگر چنین تفکری را حاکم کردیم آنگاه به دنبال کار و تلاش خواهیم بود. بیکاری و مصرف گرایی دو مشکل مهم جامعه امروز وی ادامه داد: متاسفانه در دو بعد مشکل داریم، یکی مسئله بیکاری و مسئله دیگر مصرف گرایی است. یکی از بهترین کارها این است که نگاهی به خودمان داشته باشیم و ببینیم به چه میزان به دنبال مصرف گرایی می رویم؟ در حالی که بزرگان ما به خیلی کمتر از این راضی بودند و زندگی شان را سپری می کردند. امروز هر کدام از ما به اندازه خودمان فرهنگ مصرف گرایی را ترویج می دهیم، در حالی که وقتی جامعه مصرف گرا شد از تولید فاصله می گیرد؛ البته این سخن دلیل نمی شود که فرض کنیم دولت نباید به دنبال آرامش و رفاه مردم باشد، بلکه وظیفه دولت افزایش رفاه و آسایش مردم است. بعد از جنگ پیشرفت اقتصادی داشتیم، ولی میزان رضایتمندی مردم پایین آمده است سیدعلی خمینی با ذکر این نکته که یقینا وضع امروز جامعه بهتر از زمان جنگ است، تصریح کرد: بعد از جنگ در بسیاری از زمینه ها پیشرفت چشمگیری داشتیم؛ در زیر ساخت ها،برق،آب،گاز،تلفن،سد سازی و صدها کاردیگر. اما میزان رضایت مندی در دوران جنگ بیشتر بود و این ثابت می کند رضایت مندی فقط به جمع کردن مال و زیاد کردن ثروت نیست؛ ارزش به مال نیست بلکه به کار و عزت است و عزت در تبعیت از اسلام است. فقرحقیقی، فقر قلب است وی به یکی دیگر از اصلاح های ارزشی دوران پیامبر(ص) اشاره کرد و افزود: در نظام جاهلیت که شاید در ما هم تاثیر کرده مفهوم فقر است؛ آن ها فقر را در امور دنیوی می دانستند. در صورتی که در فرهنگ اسلامی آموخته ایم بی نیازی در اتکا به خداست. همه در پیشگاه خداوند فقیرند؛ به این معنی که به او نیاز دارند. انسان اگر بی نیازی ذاتی داشته باشد راحت تر زندگی می کند و اگر ترک حرث داشته و اتکاءاش به خدا باشد زیباتر می تواند به زندگی بپردازد. دیگر معنی فقر این است که آدمی در قلبش محتاج به دنیا باشد؛ یعنی کسی که در ظاهر فقیر نیست اما قلبا فقیر است و تمام طول زندگی به دنبال مال می رود ولی هیچگاه اغناء نمی شود. زندگی امام(س)در دوران پیش و بعد از انقلاب تغییر نکرد سیدعلی خمینی در این باره به زندگی امام راحل(س) زمانی که در تبعید بودند اشاره کرد و اظهار داشت:امام زمانی که از عراق بیرون شدند نمی دانستند به کجا می خواهند بروند؛ به ترکیه،کویت و یا پاریس. در آن زمان از حیث ظاهری امام را به هیچ کشوری راه نمی دادند.اما در آن شرایط امام پایه گذار نظامی می شوند که بعدها پایه های حکومت شاهنشاهی را به لرزه در می آورند و آن را ساقط می کنند. حتی در زمان پیروزی انقلاب نیز هیج تغییری در زندگی امام رخ نمی دهد و این نشأت گرفته از قلب بزرگ اوست که در آن فقر جایی ندارد. ضررحقیقی ضرر در دین است نوه امام خمینی با بیان اینکه ضرر یکی دیگر از مفاهیمی دانست که پیامبر(ص)محتوای آن را تغییر داند، گفت: از حیث مادی ضرر یعنی از دست دادن منفعت اقتصادی؛ اما پیامبر(ص)اعتقاد داشتند کسی که از حیث دین و ارزش ها ضرر کند، او مغبون است. وی در آخرین مطلب از سخنان خود به تفسیر دشمن پرداخت و اظهار داشت: دشمن زمانی بیرونی است که ممکن است تغییرکند؛ مثل عراق که زمانی با ما در جنگ بود و اکنون به عنوان کشوری دوست و برادر با ما ارتباط دارد. اما دشمن اصلی نفس ما است که هر لحظه می تواند به ما ضرربزند؛جهل بزرگترین دشمن انسان است،بت نفس بزرگترین و جهل پرضررترین دشمن ها هستند.