محیط زیست طبیعی

همزمان با اینکه رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست از تشکیل اتاق فکر زیست‌محیطی در استان‌ها خبر داد، معاون محیط‌زیست طبیعی این سازمان گفت: بیش از ۴۰ تالاب ایران با وسعت یک میلیون هکتار از ۴۰ تا صددرصد خشک شده است.

احمد علی کیخا این اظهارنظر را در مراسم امضای تفاهمنامه فاز دوم پروژه مدیریت اکولوژیک تالاب انزلی انجام داد و با اشاره به چالش‌های زیست‌محیطی در جهان اظهار کرد: چالش‌های زیست‌محیطی در قالب توفان، سیل و افزایش درجه حرارت زمین در نقاط مختلف بروز می‌کند.

او چالش‌های زیست‌محیطی را نتیجه فعالیت‌های بشر عنوان کرد و افزود: ایران از چالش‌های مذکور مستثنی نیست. کیخا گفت: تالاب انزلی با توجه به روند مذکور با کمی تاخیر به سرنوشت دریاچه ارومیه دچار می‌شود. او بر تغییر رویکردها تاکید کرد و افزود: ۴۱ نوع تالاب از ۴۲ تالاب دنیا در ایران وجود دارد اما به دلیل توجه نکردن به مسائل زیست‌محیطی امروز با مشکل مواجه هستیم.

فلات ایران دارد غیر قابل سکونت می‌شود

براساس آمار سازمان محیط‌زیست حدود ‌هزار تالاب در ایران وجود دارد که ۲۵۰ مورد آن بطور رسمی به ثبت رسیده است. از این تعداد، ۸۰ تالاب حائز اهمیت ویژه هستند و ۲۵ تالاب در معرض خطر قرار دارد. برخی کارشناسان مشکل کمبود بارش و عدم مدیریت در استفاده از آب رودخانه‌ها و احداث بی‌رویه سدها را از دلایل خشکسالی تالاب‌ها در ایران عنوان کرده‌اند.

عیسی کلانتری، وزیر پیشین کشاورزی نیز پیشتر درباره خشک شدن تالاب‌ها گفته بود: فلات ایران دارد غیرقابل سکونت می‌شود و کسی به این فکر نیست. مساله اینجاست که آب‌های زیرزمینی تحلیل رفته‌اند وبیلان منفی آب بیداد می‌کند و کسی به فکر نیست. کم‌آبی کشور را به‌شدت تهدید می‌کند و بیلان منفی برداشت آب در ابتدای انقلاب زیر صد میلیون متر مکعب در سال بود. این بیلان در حال حاضر به ۱۱ میلیارد متر مکعب رسیده است یعنی ۱۱۰ برابر شده است.

او با تایید بر خشک شدن دریاچه‌ها در ایران اضافه کرده بود: پیکره‌های آبی طبیعی ایران خشکیده‌اند. از دریاچه ارومیه، بختگان، تشک، پریشان، کافتر، گاوخونی، هورالعظیم، هامون جازموریان دیگر چیزی باقی نمانده است. من از وقوع بحران حرف می‌زنم.

تشکیل کارگروه برای علت یابی خشکی تالاب‌ها

یک کارشناس محیط‌زیست درباره خشک شدن تالاب‌های کشور به آرمان می‌گوید: برای هر تالاب باید کارگروهی تشکیل شود و این موضوع بررسی شود که سهم خشکسالی چقدر است و سهم بارگذاری غلط در حوضه‌های آبخیز به چه میزان است.

محمد درویش ادامه می‌دهد: بارگذاری غلط در حوضه‌های آبخیز می‌تواند به توسعه نامتعادل کشاورزی، صنعت یا سکونتگاه‌های شهری برگردد که کارگروه مذکور می‌تواند سهم هر کدام را مشخص کند.

روز گذشته (یکشنبه) معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست گفته بود: اتاق فکر زیست‌محیطی در استان‌ها با حضور نخبگان و اساتید، تشکل‌ها، بخش خصوصی و بخش‌های بهداشت ایمنی و محیط‌زیست صنایع (HSE) تحت مدیریت استانداران تشکیل شد.

درویش در پاسخ به این سوال که چنین اتاق فکری تا چه حد می‌تواند به جلوگیری از مشکلات زیست‌محیطی کمک کند، می‌گوید: سازمان محیط‌زیست باید به سمتی حرکت کند که نقش دیده‌بان را عمل کند و وظایف خود را به سازمان‌های مردم نهاد واگذار کند. این واگذاری فعالیت‌ها علاوه بر اینکه کمیت نظارت‌ها و مداخلات را بالا می‌برد، کیفیت کار را نیز افزایش می‌دهد.

این فعال محیط‌زیست همچنین در پاسخ به اینکه به نظر می‌رسد بخشی از مشکلات مثلا درباره تالاب‌ها به ندانستن دلایل بروز بحران برنمی‌گردد بلکه، افراد ذی نفع با اعمال فشار جلو اجرای قوانین را می‌گیرند، می‌گوید: اعمال فشار حتما وجود دارد اما نظر ما این است که سازمان محیط‌زیست باید وزن مردمی خود را افزایش دهد. وقتی سازمان‌های مردم نهاد در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌های محیط‌زیستی نقش داشته باشند و مسائل این حوزه به مطالبات مردمی بدل شود دیگر فشارها نمی‌تواند در کار خلل ایجاد کند.