کم خونی ناشی ازفقریون آهن است نه مولکول آهن

بسم الله الرحمن الرحیم

طلادرمانی یکی ازعوامل تنظیم فشارخون است طلا را در داخل پارچ آب یا غذا انداخته سپس آب را می نوشیم و غذا را استفاده می کنیم یون آن جذب آب یاغذاشده اثردرمانی می یابد مثل مواقع ترومایاحوادث منجربه ترس وافتادن فشارکه طلا رابه آب انداخته به فردمی نوشانیم ضداسترس است

چه غذاها و موادی خون ساز هستندو برای درمان بیماری کم خونی موثر میباشد؟

کم خونی وضعیتی است که درآن ، تعداد یا اندازه گلبول های قرمز یا مقدار هموگلوبین موجود درخون کاهش یافته و تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن بین خون و سلول ها دچار اختلال می شود . از علل ایجاد کننده کم خونی می توان کمبودهای تغذیه ای ، خون ریزی ، ناهنجاری های ژنتیکی ، بیماریهای مزمن یا مسمومیت های دارویی را نام برد . منظور از کم خونی های تغذیه ای ، کم خونی هایی است که در اثر دریافت کم مواد مغذی ایجاد می شوند .از مهم ترین مواد غذایی جهت خون سازی ، که کمبود آن در خون بدن موجب بروز کم خونی می شود می توان به آهن ، ویتامینB12 و اسید فولیک اشاره کرد که از بین آنها کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از شایع ترین نوع کم خونی تغذیه ای است .

کم خونی ناشی از فقر[یون] آهن[نه مولکول آهن]

فقرآهن یکی از شایع ترین اختلالات تغذیه ای در کشور های در حال توسعه و مهمترین نوع کم خونی تغذیه ای در کودکان و زنان ، در سنین باروری است که با ایجاد گلبول های قرمز کوچک و کاهش میزان هموگلوبین مشخص می شود . اگر چه پیامدهای اقتصادی و اجتماعی کم خونی فقرآهن به صورت کمّی محاسبه نشده ولی لازم است به این نکته توجه شود که این بیماری سبب اتلاف منابع و مراقبت های بهداشتی ، کاهش بهره وری در اثرافزایش میزان مرگ و میر ، ابتلا به بیماری در مادران و کودکان و بالاخره کاهش ظرفیت جسمی و روانی در بخش بزرگی از جامعه می شود .

میزان نیاز به آهن

میزان نیاز به آهن براساس سن ، جنس و وضعیت فیزیولوژیکی افراد متفاوت است . مثلاً زنان باردار به علت افزایش حجم خون ، رشد جنین و جفت ، و سایر بافتها به آهن بیشتری نیاز دارند . به همین دلیل بیش از سایرین در معرض خطر کم خونی قرار دارند . در شیر خواران - در صورت سلامت مادر- ، میزان آهن موجود در شیر مادر برای 4- 6 ماه اول زندگی کافی است ولی در مورد نوزادانی که با وزن کم متولد می شوند ذخایرآهن کم بوده و باید بعد از 3 ماهگی آهن اضافی به صورت قطره خوراکی خورانده شود . همچنین بستن پیش از موقع بند ناف نیز به دلیل اینکه نوزاد را از یک سوم کل خونش محروم می کند خطر فقر آهن را افزایش می دهد .

دلایل فقر آهن

دلایل گوناگونی برای فقر آهن وجود دارد که از آن جمله می توان به علل زیر اشاره کرد :

1 – دریافت نا کافی آهن به دلیل رژیم غذایی مورد استفادهای که در آن آهن کمی وجود دارد ، مانند بعضی از رژیم های گیاه خواری .

2 – جذب ناکافی آهن در اثر اسهال ، کاهش ترشح اسید معده ، مشکلات گوارشی یا تداخلات داروئی ( داروهایی مثل کلستیدامین ، سایمتیدین ، پانکراتین ، رانیتیدین و تتراسایکلین. )

3 – افزایش نیاز به آهن برای افزایش حجم خون در دوران نوزادی ، نوجوانی ، بارداری و شیر دهی .

4 – خون ریزی زیاد در دوران عادت ماهانه ، در اثر جراحات و ناشی از هموروئید ، بیماری های بدخیم یا انگل ها .

کمبود آهن در مردان بزرگسال معمولاً در اثر از دست دادن خون است .

علائم کم خونی ناشی از فقر آهن،بعضی از علائم کم خونی آهن عبارتند از :

1 – رنگ پریدگی زبان و مخاط داخل لب و پلک چشم

2 – خستگی زود رس

3 – بی تفاوتی

4 – سرگیجه و سردرد

5 – خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست ها و پاها

6 – حالت تهوع

7 – در کم خونی های شدید گود شدن روی ناخن

درمان کم خونی ناشی از فقر آهن

برای درمان کم خونی چند روش وجود دارد که بهترین و کم خطرترین آنها استفاده می شود ؛ بهترین و کم خطرترین راه استفاده از [غذای خون سازمثل کباب کردن گوشت گوسفندنروشتر،نخود،عسل،خرما،مویز،پسته...نمک چشیدن قبل وبعدغذا...]است .

ویتامین Cجذب [ین] آهن را افزایش می دهد . به همین دلیل معمولاً مصرف ویتامینC به همراه آهن پیشنهاد می گردد

جذب آهن غذا ، اغلب تحت تأثیر شکل آهن موجود در آن می باشد. آهن موجود در پروتئین های حیوانی مانند  ماهی و پرندگان ( آهن هِم) بیشتر جذب می شود در حالیکه جذب آهن پروتئین های گیاهی مانند سبزی ها و میوه ها ( آهن غیر هم) کم تر می باشد.

باید توجه داشت که ویتامینCجذب آهن سبزی ها و میوه ها( آهن غیرهم) را بیشتر می کند. مصرف چای [وماست]همراه یا بلافاصله بعد ازغذا نیز می تواند جذب آهن را تا 50 درصد کاهش دهد.[مصرف غذاهای سردوتر،اسیدی وسدیم دار،سبب افت فشاروقندخون میگرددنانهای بدون سبوس مانندلواش،فانتزی،...مضرندچیپس ونارنگی،شیرپاستوریزه،موز،سایرغذاهای حاوی موادشیمیائی ونگهدارنده سبب کمخونی میشوند]

منابع غذایی آهن دار

منابع غذایی آهن دار عبارتند از جگر، قلوه ، گوشت قرمز[شتروگوسفندنر]، ماهی، زرده تخم مرغ ، سبزی های دارای برگ سبز تیره مانند سبزی خوردن،جعفری ، اسفناج و حبوبات ؛ مثل [نخود]، هم چنین میوه های خشک ( برگه ها) به خصوص برگه زرد آلو و دانه های روغنی.

عوامل افزایش دهنده جذب آهن و منابع غذایی آنها

1. اسید سیتریک و اسید اسکوربیک ( ویتامینC) که درآلو، خربزه، ریواس، انبه، گلابی، طالبی، گل کلم، سبزی ها ، آب پرتقال، لیمو شیرین ، لیمو ترش، سیب و آناناس وجود دارند، می توانند عوامل افزایش دهنده جذب آهن در بدن باشند-.

2. اسید مالیک و اسید تارتاریک که در هویج ،  چغندر، کدو تنبل ،  کلم پیچ و شلغم موجود است ، سبب افزایش جذب آهن می شود.

توصیه های زیر را به کار بندید :

1. استفاده از غذاهایی که غنی از آهن می باشند.

2. استفاده از منابع غذایی حاوی ویتامین در هر وعده غذایی ، جهت جذب بهتر آهن ( مثل پرتقال، گریپ فروت، کلم، توت فرنگی، فلفل سبزو لیمو ترش)

3. گنجاندن گوشت قرمز، ماهی یا مرغ در برنامه غذایی .

4. پرهیز از مصرف چای و قهوه وماست همراه یا بلافاصله بعد از غذا

5. برطرف کردن مشکلات گوارشی و یبوست

6. تصحیح عادات غذائی غلط ( مثل مصرف مواد غیر خوراکی مانند یخ )

7. مشاوره با [سایت جمشیدخدادی ،دکترخرسندوکاویان منش متخصص معتبرتغذیه جهت پیش گیری به موقع و یا بهبود کم خونی]

8. استفاده از نان هایی که از خمیر ورآمده تهیه شده اند مانندسنگک ،نان جو

9. استفاده از خشکبار مثل توت خشک ، برگه آلو، انجیر خشک و مویز که منابع خونی از آهن هستند.

10. استفاده از غلات و نخود جوانه زده .

11. شست و شو و ضد عفونی کردن سبزی هایی که استفاده می کنید.

12.شستن کامل دستهابا آب و صابون ، قبل از تهیه مصرف غذا و پس ازهر باراجابت مزاج

منابع ویتامین ث:خرما،پیاز،سیب درختی،انگور،مویز،چغندر،سبزی خوردن،خربزه،فلفل دلمه،زیتون،روغن زیتون خام،عسل،پرتقال،بادمجان،قنبید"کلم قمری"،کدوحلوائی ومسمائی]

کارشناس تغذیه تبیان تهیه و تنظیم : گروه اینترنتی نیک صالحی