مکان وزمان ویزیت بیماران

دکتر ساسان اسدپور دارای بورد تخصصی کودکان و نوزادان

صبح ها:شنبه، یکشنبه، دوشنبه, ساعت ۹ الی ۱۱  پلی کلینیک تخصصی مبعث(روبروی استانداری)

صبح ها:سه شنبه، چهارشنبه .پنج شنبه ساعت ۹ الی ۱۱ بیمارستان تأمین اجتماعی

عصرها همه روزه شنبه تا پنج شنبه ساعت ۱۷ الی ۲۱ مطب شخصی

آدرس مطب:بوشهر سنگی روبروی بانک کشاورزی طبقه فوقانی داروخانه دکتر واحدی

تلفن مطب:۰۷۷۱---۳۵۳۸۸۴۴

علل اسهال در کودکان و تشخیص آن

علل اسهال در کودکان و تشخیص آن

اسهال یک بیماری بسیار شایع در میان کودکان است. کودکان با دست زدن به کف توالت، اسباب بازی، پستانک و سر شیشه آلوده به عفونت و قرار دادن دست خود یا وسیله در دهان به راحتی در معرض ابتلا به اسهال قرار می‌گیرند. اسهال بچه‌ها به صورت تغییراتی در حرکات روده، مدفوع شل و آبکی است که با الگوی طبیعی و ظاهری مدفوع در کودکان تفاوت دارد. گاهی اوقات اسهال حاوی خون یا مخاط است. شناسایی اسهال خفیف ممکن است کمی مشکل باشد، زیرا در کودکان سالم هم تعداد دفعات اجابت مزاج و قوام مدفوع با توجه به سن و رژیم غذایی متفاوت است. برای مثال، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند و هنوز دریافت مواد غذایی جامد را آغاز نکرده‌اند، دارای مدفوع شل‌تری هستند که طبیعی در نظر گرفته می‌شود. افزایش ناگهانی تعداد دفعات دفع مدفوع و تغییر قوام آن ممکن است نشانه اسهال در نوزادان باشد. با این حال، داشتن مدفوع آبکی در مدت بیش از ۲۴ ساعت هرگز طبیعی نیست.
یک علت شایع اسهال کودکان گاستروانتریت ویروسی یا همان آنفولانزای معده است که با تهوع و استفراغ بروز می‌کند. بسیاری از ویروس‌های مختلف عامل آن می‌توانند به راحتی در محیط خانه، مدرسه و مهدکودک همه‌گیر شوند. اگرچه علایم بیماری فقط چند روز طول می‌کشد، اما بچه‌های مبتلا (به خصوص نوزادان) که قادر به مصرف مایعات کافی نیستند، می‌توانند در معرض کم آبی بدن قرار گیرند.
عفونت روتاویروس یکی از علل مکرر گاستروانتریت ویروسی در بچه ها است. روتا معمولاً باعث اسهال انفجاری آبکی می‌شود و در طول زمستان و اوایل بهار به خصوص در مراکز مراقبت از کودکان و بیمارستان‌های اطفال شایع است. با این حال، توصیه‌ی به تزریق واکسن آن در نوزادان از حدود ۷۵ درصد موارد عفونت روتاویروس جلوگیری می‌کند.
کودکان مبتلا به اسهال ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند یا دچار کاهش وزن ناگهانی، تب و استفراغ هم‌زمان شوند. اگر اسهال شدید باشد و برای مدت زمان طولانی طول بکشد، احتمال کم آبی بدن افزایش می‌یابد. نوزادان و کودکان خردسال می‌توانند با سرعت بیشتری و گاهی اوقات حتی در مدت زمان کمتر از یک روز دچار کم آبی شوند. کم آبی شدید می‌تواند منجر به تشنج، آسیب مغزی و مرگ شود. نشانه های کم آبی عبارتند از

 

    • خشکی دهان
    • گودی و فرو رفتگی دور چشم
    • گودی و فرو رفتگی دور چشم
    • بدخلقی
    • خشکی پوست
    • خستگی
    • کاهش ادرار

علائم زیر نیز کم آبی شدید را نشان می‌دهد

  • عدم دفع ادرار برای مدت بیش از هشت ساعت در نوزادان و بیش از دوازده ساعت در خردسالان
  • بی‌توجهی کودک
  • فرو رفتن ملاج
  • تب شدید
  • بی‌حالی و ضعف

در سراسر جهان و عمدتاً در کشورهای در حال توسعه و جهان سوم اسهال باعث ۲ تا ۳ میلیون مورد مرگ می‌شود. در ایالات متحده، اسهال علت حدود ۹ درصد از موارد بستری کودکان زیر ۵ سال در بیمارستان‌ها است

علل اسهال در کودکان

علل احتمالی اسهال کودکان به نوع و مدت زمانی که طول می‌کشد، بستگی دارد. اسهال‌ حاد کمتر از ۲ هفته و اسهال مزمن بیش از ۲ هفته ادامه می‌یابد. اغلب موارد اسهال کودکان حاد است. علت اسهال حاد در کودکان بیشتر شامل

    • مسمومیت غذایی: مسمومیت غذایی معمولاً به صورت اسهال و استفراغ عفونی بروز می‌کند. هر دو مشکل ناشی از خوردن غذای آلوده شده توسط سموم تولید شده‌ی باکتری‌های خاصی مانند استافیلوکوک یا کلستریدیا است
    • استفاده از آنتی بیوتیک‌ها: آنتی بیوتیک‌های خاص می‌توانند انواع و تعداد باکتری‌های طبیعی روده را تغییر دهند و در نتیجه منجر به اسهال شوند. گاهی اوقات استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها یک باکتری خطرناک مانند کلستریدیوم دیفیسیل را قادر می سازد تا با انتشار سم، پوشش داخلی روده بزرگ را ملتهب و دچار آسیب کند
    • ورم معده و روده: این اختلال معمولاً توسط یک ویروس ایجاد می‌شود، اما در کودکان می‌تواند توسط باکتری یا انگل نیز به وجود آید
    • حساسیت غذایی: حساسیت و عدم سازگاری سیستم گوارش با یک نوع غذا می‌تواند منجر به اسهال در کودکان شود

علل ایجاد اسهال مزمن در کودکان نیز شامل

  • عوامل تغذیه‌ای مانند عدم تحمل لاکتوز یا مصرف اضافی و بیش از حد غذاهای خاص
  • عفونت به خصوص انواع انگلی
  • بیماری سلیاک
  • بیماری التهابی روده

علل دیگری نیز ممکن است منجر به اسهال در کودکان شوند که البته کمتر شایع هستند. اسهال حاد کودکان می‌تواند از اختلالات جدی‌تر مانند آپاندیسیت، درهم فرو رفتگی روده ناشی شود. این اختلالات جدی معمولاً با سایر علایم نگران کننده مانند درد شدید شکم یا تورم، مدفوع خونی، تب و ظاهر بیمارگونه همراه است. گاهی اوقات اسهال به دنبال یبوست ایجاد می‌شود. وقتی مدفوع سفت در راست روده جمع می‌گردد، مدفوع نرم از اطراف آن به لباس زیر کودک نشت می‌کند. اسهال مزمن نیز می‌تواند از اختلالات مربوط به سوء جذب مواد‌غذایی، فیبروز کیستیک و ضعف سیستم ایمنی (به علت ابتلا به ایدز یا استفاده از داروهای خاص) ناشی شود

علایم اسهال در کودک

برخی علایم اسهال کودک هشدار دهنده و دلیلی برای نگرانی محسوب می‌شوند که عبارتند از

  • بروز نشانه‌های کم آبی بدن
  • ظاهر بیمارگونه
  • رویت خون در مدفوع
  • درد شکمی هنگام لمس، حساسیت به لمس شدید
  • لکه‌های پوستی (ظهور نقاط و لکه‌های قرمز مایل به بنفش در پوست)
  • اسهال آبکی
  • تب بیش از سه روز
  • دفع مدفوع بیش از ۸ بار طی ۸ ساعت

در صورت بروز هر یک از این علایم در کودکان، حتماً باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند. اگر کودک هیچ علامتی نداشت و به صورت عادی به مصرف نوشیدنی و دفع ادرار روزانه خود ادامه می‌داد ولی بیش از ۶ یا ۸ دفع مدفوع در روز داشت یا بیشتر از دو روز درگیر اسهال بود نیز باید برای معاینه نزد پزشک برده شود. در اسهال‌های خفیف نیازی به مراجعه به پزشک و درمانگاه نیست، ولی کودکان مبتلا به اسهال بیش از ۲ هفته نیز باید بررسی شوند

درمان خانگی اسهال کودک

در مواردی که کودک به اسهال‌ خفیف و ملایم مبتلا است و هنوز هیچ نشانه‌ی هشدار دهنده‌ای بروز نکرده است، معمولاً درمان خانگی می‌تواند مؤثر باشد. ولی نکته مهم این است که باید از مصرف داروهایی درمانی بزرگسالان در کودکان خودداری شود، زیرا دوز دارو در کودکان با توجه به سن و وزن آن‌ها تعیین می‌شود. از مصرف دارو در درمان خانگی بدون نظر پزشک باید اجتناب کرد. اقدامات درمانی صحیح خانگی در اسهال کودکان شامل

  • دادن آب و مایعات فراوان به کودک
  • خودداری از دادن مواد غذایی مسهل به کودک
  • دادن غذاهای شیرین و مطلوب مانند سیب زمینی، نان تست و موز تا زمان فروکش اسهال
  • ادامه‌ی تغذیه با شیر مادر و افزایش دفعات شیردهی برای کاهش علایم کودک و افزایش سرعت بهبود
  • تعویض پوشک کودک بلافاصله پس از هر بار اجابت مزاج به منظور جلوگیری از سوختگی و ایجاد کهیر بر روی پوست کودک
  • شست‌وشوی کودک با آب به جای تمیز کردن او با دستمال مرطوب با هدف جلوگیری از تحریک پوست زیر پوشک
  • شست‌وشوی دستان و پستانک کودک به صورت منظم
  • استفاده از پماد حاوی اکسید روی برای تسکین و محافظت از پوست کودک
  • شست‌وشوی دستان خود پس از هر بار تعویض پوشاک برای جلوگیری از پخش آلودگی در محیط خانه
  • توجه به علایم کم آبی در کودک (تا در صورت بروز سریع به پزشک مراجعه شود)

تشخیص اسهال در کودکان

پزشکان در اولین ویزیت خود در مورد علایم و سوابق بیماری کودک سؤالاتی می‌پرسند و پس از انجام یک معاینه فیزیکی با توجه به علت‌های احتمالی آزمایش‌های تشخیصی دیگری چون آزمایش خون، کشت مدفوع و آزمایش حساسیت را درخواست می‌کند. بررسی میزان رشد مطلوب کودک نیز یکی دیگر از معاینه‌هاست.
پزشک بیشتر در مورد تعداد دفعات دفع مدفوع، قوام مدفوع و علایم همراه آن مانند تب، استفراغ و درد شکم کودک می‌پرسد. همچنین در مورد علل بالقوه مانند رژیم غذایی، استفاده از آنتی بیوتیک‌ها، مصرف مواد غذایی یا آب احتمالاً آلوده، تماس با حیوانات باغ وحش یا خزندگان و مسافرت اخیر سؤالاتی مطرح می‌کند. ترکیب هر یک از نشانه‌ها با هم پزشک را به سوی حدس و گمانی متفاوت سوق می‌دهد، برای مثال

 

  • وجود باکتری و انگل در مدفوع با آزمایش مدفوع به سادگی قابل تشخیص است. عفونت ناشی از باکتری‌ها، انگل‌ها، ویروس‌ها می‌تواند اسهال مزمن دهد که باید حتماً آزمایش تشخیصی داده شود ولی در اسهال حاد ناشی از آن‌ها انجام آزمایش لازم نیست
  • آلرژی غذایی از روی نشانه‌های کهیر، تورم لب‌ها و اشکال در تنفس در عرض چند دقیقه تا چند ساعت پس از خوردن ماده غذایی آلرژی‌زا و گاهی استفراغ مشخص می‌شود
  • درد شکم، استفراغ، و اسهال خونی برای چند روز به دنبال رنگ پریدگی و کاهش حجم ادرار نشانه بیماری سندرم همولتیک است
  • آلرژی به پروتئین شیر گاو نیز با استفراغ، تغذیه ضعیف، کاهش وزن و رشد ضعیف، خون در مدفوع بروز می‌کند که با آزمایش مدفوع قابل بررسی است. در موارد پیشرفته تر بیماری انجام آندوسکوپی، کولونوسکوپی یا هر دو ممکن است نیاز شود
  • در صورت مصرف بیش از حد آب میوه (به خصوص سیب، گلابی، آلو ) کودک علایمی دیگری به جزء اسهال ندارد
  • بیماری التهابی روده مانند بیماری کرون، کولیت اولسراتیو به صورت وجود خون در مدفوع، درد کرامپی شکم، کاهش وزن، از دست دادن اشتها و رشد ضعیف تظاهر می‌کند. گاهی اوقات ورم مفاصل، خارش، زخم در دهان، و شقاق مقعد به وجود می‌آید که نیاز به کولونوسکوپی، سی‌تی اسکن و یا باریم انما راست روده تحت تصویربرداری با اشعه ایکس دارد
  • عدم تحمل لاکتوز (عدم توانایی در هضم لاکتوز، قند موجود در شیر و فرآورده های لبنی) با نفخ شکم، دفع گاز و اسهال انفجاری، اسهال پس از مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی همراه است که گاهی اوقات با یک تست تنفس برای تشخیص هیدروژن که کربوهیدرات هضم نشده را نشان می‌دهد، قابل بررسی است
  • سوء جذب مواد غذایی مانند بیماری سلیاک، فیبروز کیستیک، آکرودرماتیت آنتروپاتیک به صورت مدفوع نرم با رنگ روشن، حجیم و بسیار بدبو که چرب به نظر می‌رسد به ترتیب با نفخ شکم، عفونت‌های مکرر تنفسی، بثورات جلدی و ترک در گوشه‌های دهان و لب همراه است. در صورت شک به سلیاک آزمایش خون برای اندازه‌گیری آنتی‌بادی علیه گلوتن (پروتئین موجود در گندم) و بیوپسی از روده کوچک نیاز است. اگر فیبروز کیستیک مشکوک باشد یک تست عرق و آزمایش ژنتیکی و در موارد احتمال آکرودرماتیت آنتروپاتیک یک آزمایش خون برای کمبود روی نیاز است
  • ضعف سیستم ایمنی به علت عفونت HIV یا یک اختلال نقص ایمنی و استفاده از داروهایی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی با عفونت های مکرر، از دست دادن وزن و یا افزایش وزن ضعیف بروز می‌کند که نیاز به آزمایش خون برای HIV، شمارش کامل گلبول‌های خون و دیگر آزمایش‌های خون برای ارزیابی سیستم ایمنی بدن لازم است

درمان اسهال در کودکان

اسهال خفیف معمولاً تا زمانی که کودک به نوشیدن و خوردن کافی و معمولی خود ادامه می‌دهد، دلیلی برای نگرانی ندارد. اسهال خفیف در عرض چند روز با مراقبت کامل در خانه، استراحت، و مصرف مایعات فراوان بهبود می‌یابد. افزایش مایعات و تغییراتی در رژیم غذایی درمان اصلی اسهال کودکان است. نوع درمان دارویی اسهال کودک به علت و شدت آن بستگی دارد. مایع درمانی کودک می‌تواند به صورت خوراکی یا تزریقی انجام شود. شیر و آب برای جلوگیری از کم‌آبی بسیار مناسب هستند. محلول ORS معمولاً در کودکان نوپا تجویز نمی‌شود مگر کودک در مرز کم‌آبی قرار گرفته باشد. باید توجه داشت استفاده از نوشابه و چای شیرین به دلیل ترکیبات نامناسب و قند فراوانی که دارند، نباید مصرف شوند و استفاده از آن‌ها یک اشتباه رایج در میان برخی والدین‌ها است.
انتخاب مواد غذایی بسیار مهم است. مواد غذایی نشاسته‌دار راحت‌تر هضم می‌شوند. نمونه‌هایی از این غذاها غلات، حبوبات، پوره سیب زمینی، نان سوخاری، برنج و ماکارونی است. چوب شور یا کراکر نمک‌دار می‌تواند به تعادل الکترولیت بدن کودک کمک کند. تخم مرغ عسلی نیز هضم آسانی دارد.
پروبیوتیک حاوی باکتری‌های سالمی (لاکتوباسیل) است که می‌تواند جایگزین باکتری‌های ناسالم دستگاه گوارش کودک شود. ماست ساده‌ترین منبع پروبیوتیک است. ۶۰ تا ۱۸۰ میلی لیتر ماست دو بار در روز می‌تواند برای کودک مناسب باشد. مکمل‌های پروبیوتیک به شکل قرص و کپسول نیز در دسترس هستند.
آنتی بیوتیک و داروهای ضد ویروس در موارد اسهال ناشی از باکتری‌ها و ویروس‌ها به دلیل این‌که اکثر بچه‌ها خودبه‌خود بهبود می‌یابند، تجویز نمی‌شوند. اما آنتی بیوتیک‌ها گاهی اوقات به کودکان نوپا و یا دارای سیستم ایمنی ضعیف برای جلوگیری از گسترش یک عفونت باکتریایی (مانند سالمونلوز) داده می شود.
اگر بیماری توسط یک انگل ایجاد شده باشد، می‌توان آن را با داروهای ضد انگلی برای کوتاه شدن دوره بیماری و درمان آن تجویز کرد.
در صورت ابتلا به اسهال مزمن و کم آبی بدن کودک نیاز به بستری در بیمارستان برای کمک به بازگرداندن تعادل الکترولیتی بدن او است.
در صورتی که اسهال کودک ناشی از یک بیماری خاص مانند بیماری سلیاک، بیماری کرون یا بیماری‌های نقص سیسنم ایمنی بدن باشد، باید علاوه بر درمان علامتی کودک اقدامات درمانی برای رفع علت اصلی اسهال که مربوط به یک نوع اختلال جدی است نیز صورت گیرد.
برگرفته از سایت دکتر بیژن عابدیان

علل اسهال در کودکان و تشخیص آن

علل اسهال در کودکان و تشخیص آن

اسهال یک بیماری بسیار شایع در میان کودکان است. کودکان با دست زدن به کف توالت، اسباب بازی، پستانک و سر شیشه آلوده به عفونت و قرار دادن دست خود یا وسیله در دهان به راحتی در معرض ابتلا به اسهال قرار می‌گیرند. اسهال بچه‌ها به صورت تغییراتی در حرکات روده، مدفوع شل و آبکی است که با الگوی طبیعی و ظاهری مدفوع در کودکان تفاوت دارد. گاهی اوقات اسهال حاوی خون یا مخاط است. شناسایی اسهال خفیف ممکن است کمی مشکل باشد، زیرا در کودکان سالم هم تعداد دفعات اجابت مزاج و قوام مدفوع با توجه به سن و رژیم غذایی متفاوت است. برای مثال، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند و هنوز دریافت مواد غذایی جامد را آغاز نکرده‌اند، دارای مدفوع شل‌تری هستند که طبیعی در نظر گرفته می‌شود. افزایش ناگهانی تعداد دفعات دفع مدفوع و تغییر قوام آن ممکن است نشانه اسهال در نوزادان باشد. با این حال، داشتن مدفوع آبکی در مدت بیش از ۲۴ ساعت هرگز طبیعی نیست.
یک علت شایع اسهال کودکان گاستروانتریت ویروسی یا همان آنفولانزای معده است که با تهوع و استفراغ بروز می‌کند. بسیاری از ویروس‌های مختلف عامل آن می‌توانند به راحتی در محیط خانه، مدرسه و مهدکودک همه‌گیر شوند. اگرچه علایم بیماری فقط چند روز طول می‌کشد، اما بچه‌های مبتلا (به خصوص نوزادان) که قادر به مصرف مایعات کافی نیستند، می‌توانند در معرض کم آبی بدن قرار گیرند.
عفونت روتاویروس یکی از علل مکرر گاستروانتریت ویروسی در بچه ها است. روتا معمولاً باعث اسهال انفجاری آبکی می‌شود و در طول زمستان و اوایل بهار به خصوص در مراکز مراقبت از کودکان و بیمارستان‌های اطفال شایع است. با این حال، توصیه‌ی به تزریق واکسن آن در نوزادان از حدود ۷۵ درصد موارد عفونت روتاویروس جلوگیری می‌کند.
کودکان مبتلا به اسهال ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند یا دچار کاهش وزن ناگهانی، تب و استفراغ هم‌زمان شوند. اگر اسهال شدید باشد و برای مدت زمان طولانی طول بکشد، احتمال کم آبی بدن افزایش می‌یابد. نوزادان و کودکان خردسال می‌توانند با سرعت بیشتری و گاهی اوقات حتی در مدت زمان کمتر از یک روز دچار کم آبی شوند. کم آبی شدید می‌تواند منجر به تشنج، آسیب مغزی و مرگ شود. نشانه های کم آبی عبارتند از

 

    • خشکی دهان
    • گودی و فرو رفتگی دور چشم
    • گودی و فرو رفتگی دور چشم
    • بدخلقی
    • خشکی پوست
    • خستگی
    • کاهش ادرار

علائم زیر نیز کم آبی شدید را نشان می‌دهد

  • عدم دفع ادرار برای مدت بیش از هشت ساعت در نوزادان و بیش از دوازده ساعت در خردسالان
  • بی‌توجهی کودک
  • فرو رفتن ملاج
  • تب شدید
  • بی‌حالی و ضعف

در سراسر جهان و عمدتاً در کشورهای در حال توسعه و جهان سوم اسهال باعث ۲ تا ۳ میلیون مورد مرگ می‌شود. در ایالات متحده، اسهال علت حدود ۹ درصد از موارد بستری کودکان زیر ۵ سال در بیمارستان‌ها است

علل اسهال در کودکان

علل احتمالی اسهال کودکان به نوع و مدت زمانی که طول می‌کشد، بستگی دارد. اسهال‌ حاد کمتر از ۲ هفته و اسهال مزمن بیش از ۲ هفته ادامه می‌یابد. اغلب موارد اسهال کودکان حاد است. علت اسهال حاد در کودکان بیشتر شامل

    • مسمومیت غذایی: مسمومیت غذایی معمولاً به صورت اسهال و استفراغ عفونی بروز می‌کند. هر دو مشکل ناشی از خوردن غذای آلوده شده توسط سموم تولید شده‌ی باکتری‌های خاصی مانند استافیلوکوک یا کلستریدیا است
    • استفاده از آنتی بیوتیک‌ها: آنتی بیوتیک‌های خاص می‌توانند انواع و تعداد باکتری‌های طبیعی روده را تغییر دهند و در نتیجه منجر به اسهال شوند. گاهی اوقات استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها یک باکتری خطرناک مانند کلستریدیوم دیفیسیل را قادر می سازد تا با انتشار سم، پوشش داخلی روده بزرگ را ملتهب و دچار آسیب کند
    • ورم معده و روده: این اختلال معمولاً توسط یک ویروس ایجاد می‌شود، اما در کودکان می‌تواند توسط باکتری یا انگل نیز به وجود آید
    • حساسیت غذایی: حساسیت و عدم سازگاری سیستم گوارش با یک نوع غذا می‌تواند منجر به اسهال در کودکان شود

علل ایجاد اسهال مزمن در کودکان نیز شامل

  • عوامل تغذیه‌ای مانند عدم تحمل لاکتوز یا مصرف اضافی و بیش از حد غذاهای خاص
  • عفونت به خصوص انواع انگلی
  • بیماری سلیاک
  • بیماری التهابی روده

علل دیگری نیز ممکن است منجر به اسهال در کودکان شوند که البته کمتر شایع هستند. اسهال حاد کودکان می‌تواند از اختلالات جدی‌تر مانند آپاندیسیت، درهم فرو رفتگی روده ناشی شود. این اختلالات جدی معمولاً با سایر علایم نگران کننده مانند درد شدید شکم یا تورم، مدفوع خونی، تب و ظاهر بیمارگونه همراه است. گاهی اوقات اسهال به دنبال یبوست ایجاد می‌شود. وقتی مدفوع سفت در راست روده جمع می‌گردد، مدفوع نرم از اطراف آن به لباس زیر کودک نشت می‌کند. اسهال مزمن نیز می‌تواند از اختلالات مربوط به سوء جذب مواد‌غذایی، فیبروز کیستیک و ضعف سیستم ایمنی (به علت ابتلا به ایدز یا استفاده از داروهای خاص) ناشی شود

علایم اسهال در کودک

برخی علایم اسهال کودک هشدار دهنده و دلیلی برای نگرانی محسوب می‌شوند که عبارتند از

  • بروز نشانه‌های کم آبی بدن
  • ظاهر بیمارگونه
  • رویت خون در مدفوع
  • درد شکمی هنگام لمس، حساسیت به لمس شدید
  • لکه‌های پوستی (ظهور نقاط و لکه‌های قرمز مایل به بنفش در پوست)
  • اسهال آبکی
  • تب بیش از سه روز
  • دفع مدفوع بیش از ۸ بار طی ۸ ساعت

در صورت بروز هر یک از این علایم در کودکان، حتماً باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند. اگر کودک هیچ علامتی نداشت و به صورت عادی به مصرف نوشیدنی و دفع ادرار روزانه خود ادامه می‌داد ولی بیش از ۶ یا ۸ دفع مدفوع در روز داشت یا بیشتر از دو روز درگیر اسهال بود نیز باید برای معاینه نزد پزشک برده شود. در اسهال‌های خفیف نیازی به مراجعه به پزشک و درمانگاه نیست، ولی کودکان مبتلا به اسهال بیش از ۲ هفته نیز باید بررسی شوند

درمان خانگی اسهال کودک

در مواردی که کودک به اسهال‌ خفیف و ملایم مبتلا است و هنوز هیچ نشانه‌ی هشدار دهنده‌ای بروز نکرده است، معمولاً درمان خانگی می‌تواند مؤثر باشد. ولی نکته مهم این است که باید از مصرف داروهایی درمانی بزرگسالان در کودکان خودداری شود، زیرا دوز دارو در کودکان با توجه به سن و وزن آن‌ها تعیین می‌شود. از مصرف دارو در درمان خانگی بدون نظر پزشک باید اجتناب کرد. اقدامات درمانی صحیح خانگی در اسهال کودکان شامل

  • دادن آب و مایعات فراوان به کودک
  • خودداری از دادن مواد غذایی مسهل به کودک
  • دادن غذاهای شیرین و مطلوب مانند سیب زمینی، نان تست و موز تا زمان فروکش اسهال
  • ادامه‌ی تغذیه با شیر مادر و افزایش دفعات شیردهی برای کاهش علایم کودک و افزایش سرعت بهبود
  • تعویض پوشک کودک بلافاصله پس از هر بار اجابت مزاج به منظور جلوگیری از سوختگی و ایجاد کهیر بر روی پوست کودک
  • شست‌وشوی کودک با آب به جای تمیز کردن او با دستمال مرطوب با هدف جلوگیری از تحریک پوست زیر پوشک
  • شست‌وشوی دستان و پستانک کودک به صورت منظم
  • استفاده از پماد حاوی اکسید روی برای تسکین و محافظت از پوست کودک
  • شست‌وشوی دستان خود پس از هر بار تعویض پوشاک برای جلوگیری از پخش آلودگی در محیط خانه
  • توجه به علایم کم آبی در کودک (تا در صورت بروز سریع به پزشک مراجعه شود)

تشخیص اسهال در کودکان

پزشکان در اولین ویزیت خود در مورد علایم و سوابق بیماری کودک سؤالاتی می‌پرسند و پس از انجام یک معاینه فیزیکی با توجه به علت‌های احتمالی آزمایش‌های تشخیصی دیگری چون آزمایش خون، کشت مدفوع و آزمایش حساسیت را درخواست می‌کند. بررسی میزان رشد مطلوب کودک نیز یکی دیگر از معاینه‌هاست.
پزشک بیشتر در مورد تعداد دفعات دفع مدفوع، قوام مدفوع و علایم همراه آن مانند تب، استفراغ و درد شکم کودک می‌پرسد. همچنین در مورد علل بالقوه مانند رژیم غذایی، استفاده از آنتی بیوتیک‌ها، مصرف مواد غذایی یا آب احتمالاً آلوده، تماس با حیوانات باغ وحش یا خزندگان و مسافرت اخیر سؤالاتی مطرح می‌کند. ترکیب هر یک از نشانه‌ها با هم پزشک را به سوی حدس و گمانی متفاوت سوق می‌دهد، برای مثال

 

  • وجود باکتری و انگل در مدفوع با آزمایش مدفوع به سادگی قابل تشخیص است. عفونت ناشی از باکتری‌ها، انگل‌ها، ویروس‌ها می‌تواند اسهال مزمن دهد که باید حتماً آزمایش تشخیصی داده شود ولی در اسهال حاد ناشی از آن‌ها انجام آزمایش لازم نیست
  • آلرژی غذایی از روی نشانه‌های کهیر، تورم لب‌ها و اشکال در تنفس در عرض چند دقیقه تا چند ساعت پس از خوردن ماده غذایی آلرژی‌زا و گاهی استفراغ مشخص می‌شود
  • درد شکم، استفراغ، و اسهال خونی برای چند روز به دنبال رنگ پریدگی و کاهش حجم ادرار نشانه بیماری سندرم همولتیک است
  • آلرژی به پروتئین شیر گاو نیز با استفراغ، تغذیه ضعیف، کاهش وزن و رشد ضعیف، خون در مدفوع بروز می‌کند که با آزمایش مدفوع قابل بررسی است. در موارد پیشرفته تر بیماری انجام آندوسکوپی، کولونوسکوپی یا هر دو ممکن است نیاز شود
  • در صورت مصرف بیش از حد آب میوه (به خصوص سیب، گلابی، آلو ) کودک علایمی دیگری به جزء اسهال ندارد
  • بیماری التهابی روده مانند بیماری کرون، کولیت اولسراتیو به صورت وجود خون در مدفوع، درد کرامپی شکم، کاهش وزن، از دست دادن اشتها و رشد ضعیف تظاهر می‌کند. گاهی اوقات ورم مفاصل، خارش، زخم در دهان، و شقاق مقعد به وجود می‌آید که نیاز به کولونوسکوپی، سی‌تی اسکن و یا باریم انما راست روده تحت تصویربرداری با اشعه ایکس دارد
  • عدم تحمل لاکتوز (عدم توانایی در هضم لاکتوز، قند موجود در شیر و فرآورده های لبنی) با نفخ شکم، دفع گاز و اسهال انفجاری، اسهال پس از مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی همراه است که گاهی اوقات با یک تست تنفس برای تشخیص هیدروژن که کربوهیدرات هضم نشده را نشان می‌دهد، قابل بررسی است
  • سوء جذب مواد غذایی مانند بیماری سلیاک، فیبروز کیستیک، آکرودرماتیت آنتروپاتیک به صورت مدفوع نرم با رنگ روشن، حجیم و بسیار بدبو که چرب به نظر می‌رسد به ترتیب با نفخ شکم، عفونت‌های مکرر تنفسی، بثورات جلدی و ترک در گوشه‌های دهان و لب همراه است. در صورت شک به سلیاک آزمایش خون برای اندازه‌گیری آنتی‌بادی علیه گلوتن (پروتئین موجود در گندم) و بیوپسی از روده کوچک نیاز است. اگر فیبروز کیستیک مشکوک باشد یک تست عرق و آزمایش ژنتیکی و در موارد احتمال آکرودرماتیت آنتروپاتیک یک آزمایش خون برای کمبود روی نیاز است
  • ضعف سیستم ایمنی به علت عفونت HIV یا یک اختلال نقص ایمنی و استفاده از داروهایی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی با عفونت های مکرر، از دست دادن وزن و یا افزایش وزن ضعیف بروز می‌کند که نیاز به آزمایش خون برای HIV، شمارش کامل گلبول‌های خون و دیگر آزمایش‌های خون برای ارزیابی سیستم ایمنی بدن لازم است

درمان اسهال در کودکان

اسهال خفیف معمولاً تا زمانی که کودک به نوشیدن و خوردن کافی و معمولی خود ادامه می‌دهد، دلیلی برای نگرانی ندارد. اسهال خفیف در عرض چند روز با مراقبت کامل در خانه، استراحت، و مصرف مایعات فراوان بهبود می‌یابد. افزایش مایعات و تغییراتی در رژیم غذایی درمان اصلی اسهال کودکان است. نوع درمان دارویی اسهال کودک به علت و شدت آن بستگی دارد. مایع درمانی کودک می‌تواند به صورت خوراکی یا تزریقی انجام شود. شیر و آب برای جلوگیری از کم‌آبی بسیار مناسب هستند. محلول ORS معمولاً در کودکان نوپا تجویز نمی‌شود مگر کودک در مرز کم‌آبی قرار گرفته باشد. باید توجه داشت استفاده از نوشابه و چای شیرین به دلیل ترکیبات نامناسب و قند فراوانی که دارند، نباید مصرف شوند و استفاده از آن‌ها یک اشتباه رایج در میان برخی والدین‌ها است.
انتخاب مواد غذایی بسیار مهم است. مواد غذایی نشاسته‌دار راحت‌تر هضم می‌شوند. نمونه‌هایی از این غذاها غلات، حبوبات، پوره سیب زمینی، نان سوخاری، برنج و ماکارونی است. چوب شور یا کراکر نمک‌دار می‌تواند به تعادل الکترولیت بدن کودک کمک کند. تخم مرغ عسلی نیز هضم آسانی دارد.
پروبیوتیک حاوی باکتری‌های سالمی (لاکتوباسیل) است که می‌تواند جایگزین باکتری‌های ناسالم دستگاه گوارش کودک شود. ماست ساده‌ترین منبع پروبیوتیک است. ۶۰ تا ۱۸۰ میلی لیتر ماست دو بار در روز می‌تواند برای کودک مناسب باشد. مکمل‌های پروبیوتیک به شکل قرص و کپسول نیز در دسترس هستند.
آنتی بیوتیک و داروهای ضد ویروس در موارد اسهال ناشی از باکتری‌ها و ویروس‌ها به دلیل این‌که اکثر بچه‌ها خودبه‌خود بهبود می‌یابند، تجویز نمی‌شوند. اما آنتی بیوتیک‌ها گاهی اوقات به کودکان نوپا و یا دارای سیستم ایمنی ضعیف برای جلوگیری از گسترش یک عفونت باکتریایی (مانند سالمونلوز) داده می شود.
اگر بیماری توسط یک انگل ایجاد شده باشد، می‌توان آن را با داروهای ضد انگلی برای کوتاه شدن دوره بیماری و درمان آن تجویز کرد.
در صورت ابتلا به اسهال مزمن و کم آبی بدن کودک نیاز به بستری در بیمارستان برای کمک به بازگرداندن تعادل الکترولیتی بدن او است.
در صورتی که اسهال کودک ناشی از یک بیماری خاص مانند بیماری سلیاک، بیماری کرون یا بیماری‌های نقص سیسنم ایمنی بدن باشد، باید علاوه بر درمان علامتی کودک اقدامات درمانی برای رفع علت اصلی اسهال که مربوط به یک نوع اختلال جدی است نیز صورت گیرد.
برگرفته از سایت دکتر بیژن عابدیان

پرتس یا سیاه شدن سر استخوان ران

پرتس یا سیاه شدن سر استخوان ران

بیماری پرتس نوعی نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران در لگن بچه ها است که مهمترین مشخصه این بیماری اختلال موقت در خون رسانی سر استخوان ران در ناحیه لگن در دوران کودکی است.

این بیماری بیشتر در سنین 10-4 سالگی دیده می شود و شیوع آن در پسر ها 5 برابر دخترها است نام کامل این بیماری لگ کالو پرتس Legg-Calve-Perthes است.  همانطور که گفته شد مشخصه اصلی این بیماری قطع شدن خون رسانی به سر استخوان ران است اما چرا این خون رسانی مختل می شود به درستی مشخص نیست ولی این اختلال در بیشتر اوقات گذرا است و بعد از مدتی خون رسانی مجدداً برقرار می شود.  در ابتدا شدت این بیماری کم است اما بتدریج پیشرفت کرده و علائم بیمار بیشتر می شود. بعد از مدتی بیماری فروکش می کند و علائم بیماری هم کم می شود. این زمان از چند ماه تا حتی دو سال هم ممکن است ادامه داشته باشد. پس بیماری چه با درمان و چه بدون درمان ابتدا سیر پیشرونده ای داشته و سپس فعالیت آن خودبخود متوقف می شود.  ممکن است خون رسانی به تمام نقاط سر استخوان قطع شود و یا گاهی فقط قسمتی از سر استخوان ران خون رسانی خود را از دست بدهد که در این موارد شدت بیماری کمتر است.  در بسیاری از اوقات دوره 2-1 ساله بیماری حتی بدون اینکه بیمار یا والدین او متوجه بیماری شوند طی شده و خوب می شود ولی در تعدادی از بیماران در همین مدتی که سر استخوان ران دچار کاهش خون رسانی است ممکن است آثار جبران ناپذیری به وجود بیاورد.  وقتی خون رسانی به سر استخوان ران مختل می شود استخوان سختی خود را از دست داده و به اصطلاح نرم می شود و وارد شدن وزن تنه به این استخوان نرم شده موجب می شود که شکل سر استخوان ران و حتی گردن استخوان ران به تدریج تغییر کند و حالت گرد و کروی خود را از دست بدهد و اکثر مشکلاتی که برای بیمار به وجود می آید به علت همین تغییر شکل است.

بعد از مدتی که از فعالیت بیماری گذشت، عروق خونی مجدداً رشد کرده و به سر ران می رسند. در نتیجه بیماری متوقف می شود. با برگشت خون رسانی به استخوان سختی آن مجدداً به حالت اولیه برمی گردد ولی شکل آن به حالت کروی اولیه باقی می ماند.  سر استخوان ران که شکل کروی خود را از دست داده است دیگر نمی تواند به راحتی در درون حفره استابولوم حرکت کند در نتیجه به تدریج و با گذشت چند سال حرکت مفصل محدود شده و عضلات ران لاغر شده و لنگش بوجود می آید و در نهایت مفصل تخریب شده و دچار استئوآرتریت یا آرتروز می شود.  تمام کوشش هایی که پزشک معالج در درمان این بیماری انجام می دهد به این خاطر است که بعد از اینکه بیماری فروکش کرد سر فمور تغییر شکلی پیدا نکرده باشد یا این تغییر شکل حداقل باشد.  این بیماری در دختران کمتر دیده می شود ولی اگر دیده شود بسیار وسیع تر بوده و با آسیب بیشتر به سر ران همراه است و نتیجه درمان به خوبی نتایج درمان در پسران نیست. علائم بیماری پرتس بیماری معمولا با لنگش شروع می شود معمولا نزدیکان بچه هستند که متوجه می شوند وی در حین راه رفتن می لنگد و خود بچه متوجه آن نمی شود.  گاهی بچه از درد ملایمی در ناحیه لگن یا کشاله ران یا ران و یا حتی زانو احساس ناراحتی می کند پس در هر بچه ای که از درد زانو ناراحت است پزشک معالج باید به فکر این بیماری هم باشد. این ناراحتی ها چند هفته یا چند ماه طول می کشند درد در موقعی که مفصل ران حرکت میکند بیشتر است پس شدت درد با فعالیت بدنی بیشتر و در موقع استراحت کمتر می شود.  این علائم در طی چند ماه بتدریج ایجاد شده و تشدید می شوند. سپس با کاهش فعالیت بیماری، التهاب و درد کم کم از بین می رود. گاهی حتی لنگش هم خوب می شود. تشخیص بیماری پرتس تشخیص این بیماری معمولا توسط رادیوگرافی ساده انجام می شود و در سیر بیماری معمولاً عکس برداری های متعددی برای مشخص شدن وضعیت پیشرفت بیماری از بیمار به عمل می آید. درمان گرچه شیوع بیماری پرتس در دختران کمتر از پسران است ولی در صورت وقوع بیماری در یک دختر، معمولاً شدت آسیب و تخریب بیشتر است. در بچه های کم سن و سال ( سنین حدود 6-2 سال) که در رادیوگرافی اولیه، تغییرات شدید نیست؛ درمان معمولاً فقط به صورت تحت نظر داشتن بیمار است.درمان غیر جراحی بیماری پرتس در درمان غیر جراحی معمولاً از داروهای ضد التهاب مثل بروفن به مدت چند ماه برای کاهش التهاب مفصل استفاده می شود. ممکن است لازم باشد تا بیمار برای مدتی از عصای زیر بغل استفاده کند. در مواردی که بچه به علت کاهش دامنه حرکتی مفصل، دچار لنگش شده است، ممکن است دوره کوتاهی استراحت و کشش اندام و یا یک دوره فیزیوتراپی مفید باشد. در فیزیوتراپی حرکات ساده ای به کودک آموزش داده می شود تا دامنه حرکتی مفصل بهتر شود. به این صورت که بچه به پشت می خوابد و زانوها را خم کرده، در حالی که کف هر دو پا روی زمین است. والدین او زانوهایش را با کف دست می گیرند. بچه سعی می کند بصورت فعال زانوهایش را به هم نزدیک کرده و از هم دور کند و والدین او سعی می کنند در این حرکات به او کمک کنند.  در روش دیگر، بچه به پشت می خوابد و پاهایش را صاف و مستقیم روی زمین نگه می دارد و سعی می کند کل اندام پایینی خود را به داخل و خارج بچرخاند.  اگر دامنه حرکتی مفصل ران کم شود یا رادیوگرافی ساده یا ام آر آی علائمی از پیشرفت بیماری را نشان دهند، ممکن است پزشک معالج تصمیم به گچ گیری بیمار بگیرد. در این روش تنه و اندام های پایینی بیمار توسط گچ در وضعیتی قرار می گیرند که پاها از هم باز باشند. به این نوع گچ گیری، گچ اسپیکا یا اسپایکا Spica cast می گویند. این وضعیت موجب حمایت بیشتر سر استخوان ران شده و برای بیمار مفید است.  گچ گیری معمولاً در اطاق عمل انجام می شود و پزشک معالج برای اینکه بتواند پاها را بیشتر از هم باز کند (و سر استخوان ران را بیشتر در داخل حفره استابولوم قرار دهد) ممکن است با یک عمل جراحی کوچک عضله کشاله ران را بلندتر کند. معمولاً گچ 6-4 هفته باقی مانده و بعد از خارج کردن آن نرمش های لازم برای افزایش دامنه حرکات انجام شده و ادامه می یابد.

روش دیگر درمان استفاده از بریس مخصوصی است که با بستن آن در ناحیه لگن، ران های بیمار از هم فاصله می گیرند هدف از این درمان این است که با دور شدن ران ها از یکدیگر، سر استخوان ران بهتر در داخل حفره استابولوم قرار بگیرد. با قرار گرفتن بهتر سر استخوان ران در حفره استابولوم، شکل کروی این حفره بهتر می تواند از سر استخوان ران محافظت کند و احتمال تغییر شکل سر استخوان ران کمتر می شود. درمان جراحی بیماری پرتس گاهی اوقات برای درمان بیمار نیاز به عمل جراحی وجود دارد در حین جراحی معمولا استخوان ران در قسمت بالایی آن شکسته شده و در وضعیت جدیدی توسط پلاک دوباره در کنار یکدیگر قرار می گیرد تا حتی الامکان از تغییر شکل آن جلوگیری شود.  گاهی اوقات لازم می شود توسط عمل جراحی دیگری حفره استابولوم گودتر شود تا سر فمور که به علت بیماری بزرگتر شده است بطور کامل در درون حفره استابولوم قرار گیرد.  بعد از هر کدام از اعمال جراحی ذکر شده گچ گیری مطابق روش توضیح داده شده در قبل انجام می شود. بعد از درآوردن گچ، مجددا فیزیوتراپی برای بدست آوردن حرکات مناسب مفصل ران نیاز است.

وبلاگ دکتر امیر هوشنگ واحدی

علائم بالینی در رفتگی مادرزادی مفصل ران

علائم بالینی در رفتگی مادرزادی مفصل ران

post_image

 

نشانه های بالینی در رفتگی مادرزادی مفصل ران

نشانه های بالینی در رفتگی مادرزادی مفصل ران در سنین مختلف متفاوت است.

الف) در رفتگی مادرزادی مفصل ران در هنگام تولد تا 3 ماه اول زندگی

1- وجود چین های اضافی در کشاله ران و نامتقارن بودن آنها، اگرچه ممکن است در کودک طبیعی نیز با علامت در رفتگی مادرزادی مفصل ران  دیده شود، ولی لااقل وجود هر نوع چین اضافی در کشاله ران و نامتقارن بودن آنها باید پزشک را به این بیماری مشکوک نموده و معاینه کامل از این جهت به عمل آورد.

2- محدودیت در ابداکسیون مفصل ران که مخصوصاً از ماه اول به بعد محسوس تر است. گاه مادر ضمن تعویض کهنه بچه به این موضوع پی برده و کودک را نزد پزشک می آورد.

3- تست ارتولانی (Ortolani Test): این آزمایش را در حالی انجام می دهیم که نوزاد به پشت خوابیده، مفصل ران و زانو خم شده اند. پزشک با یک دست اندام تحتانی را طوری می گیرد که شست در طرف داخل و انگشتان دیگر در طرف خارج ران قرار گیرند، با دست دیگر لگن را ثابت می کند. ابداکسیون مفصل ران در حالی که انگشتان از خارج به بالا فشار می آورند، باعث جا افتادن سر در رفته به داخل استابولوم می گردد. احساس جا افتادن برای پزشک محسوس بوده (Click) و گاهی همراه با آن صدایی هم شنیده می شود.

تست بارلو: نظیر تست ارتولانی بوده منتها بالعکس آن.

در این آزمایش پزشک نوزاد را نظیر وضعیت قبلی قرار داده، ضمن ادداکسیون مفصل ران با شست فشاری روی قسمت داخل ران، به سمت خارج وارد آورده باعث دررفتگی لگن در نوزادان می گردد. احساس در رفتن مفصل برای پزشک ملموس است.

ب) در رفتگی مادرزادی مفصل ران از 3 ماهگی به بعد

1- آزمایش ارتولانی و بارلو در این دوره معمولاً مثبت نیست.

2- محدودیت ابداکسیون ران مهمترین معاینه بعد از سه ماهگی محدود ابداکسیون ران می باشد.

3- کوتاهی در اندام تحتانی طرف مبتلا: به طوری که اگر مفصل ران و زانو را خم کنیم زانوها در امتداد و هم سطح یکدیگر قرار نمی گیرند، این تست به نام آزمایش آلیس یا آزمایش گالزی معروف است.

4- راه رفتن کودک معمولاً به تأخیر می افتد و در موقع راه رفتن می لنگد. در رفتگی یک طرفه اندام تحتانی، طرف مبتلا کوتاه بوده و کودک موقع راه رفتن تنه را به طرف مبتلا خم می کند (Trendelenburg Gait). در دررفتگی دو طرفه کودک در موقع راه رفتن تنه را به هر طرف خم کرده که آن را اصطلاحاً راه رفتن اردک وار گویند.

5- گاه کودک لوردوز کمری واضح دارد که در موقع ایستادن و راه رفتن جلب توجه می کند. این افزایش لوردوز در انواع دو طرفه واضح تر است.

6- در دررفتگی دو طرفه مفصل ران، نامتقارن بودن چین کفل وجود نداشته، ولی پرنیه آنها وسیعتر از معمول است.

1-  آزمایش ترندلنبرگ: اگر شخص سالم به هنگام ایستادن روی یک پا تکیه کند و پای دیگر را از زمین بلند کند، انقباض عضلات ابداکتور مفصل ران، در طرفی که شخص روی آن ایستاده، باعث نگهداشتن لگن در وضعیت افقی می شود. در درفتگی مادرزادی مفصل ران عضلات ابداکتور مفصل ران در طرف درفته ضعیف تر می شوند. علت این ضعف این است که در دررفتگی مادرزادی مفصل هیپ سر فمور به سمت بالا جابجا شده و باعث نزدیک شدن Origin و Insertion عضلات ابداکتور هیپ می شود و بنابراین بازوی مؤثر عضلات ابداکتور کوتاه می شود و عضله کارآیی خود را تا حد زیادی از دست می دهد.

حال اگر کودک مبتلا به در رفتگی مادرزادی مفصل ران روی پای طرف مبتلا (هیپ در رفته) بایستد و پای دیگر را از زمین بلند کند عضلات ابداکتور طرف مبتلا قادر نخواهند بود، لگن را در حالت افقی نگه دارند و در این حالت لگن به طرف سالم به پایین بیفتد (زاویه دارمی شود) و کودک این نقیصه را با انتقال وزن بدن بر روی طرف مبتلا جبران می کند و در نتیجه خود را به طرف مبتلا خم می کند. این حالت را تراندلنبرگ مثبت گویند، بنابراین در این آزمون لگن به سمت هیپ سالم منحرف شده و بدن کودک به سمت مبتلا منحرف می شود. ترندلنبرگ مثبت علاوه بر در رفتگی مادرزادی مفصل ران، در فلج و یا ضعف عضلات ابداکتور و Coxa Vara نیز مشهود است.

علایم در رفتگی مادرزادی دو طرفه مفصل ران بر خلاف دررفتگی یک طرفه چندان آشکار نبوده و غالباً دیرتر تشخیص داده می شود. محدودیت ابداکسیون مفصل ران، وسیع بودن پرینه و راه رفتن اردک وار و افزایش لوردوز کمری از علایم مشخصه این نوع در رفتگی هستند.

مقایسه اثر استامینوفن خوراکی با دوز mg/kg 15و10 و استامینوفن رکتال با دوز mg/kg 15 در کاهش تب کودکان

مقدمه: تب از علایم شایع در کودکا ن و شایع ترین علت مراجعه آنها به مراکز درمانی می باشد.استامینوفن بیشترین داروی مصرفی جهت کاهش تب در کودکان بوده و دوز آن mg/kg  15-10 هر 6-4 ساعت به صورت خوراکی یا رکتالی می باشد.هدف از این مطالعه بررسی اثر استامینوفن خوراکی با دوز mg/kg  15-10 و استامینوفن رکتالی mg/kg 15 در کاهش تب کودکان بوده است.

روش بررسی : این مطالعه از نوع  کارآزمایی  بالینی (clinicaltrial) می باشد  که بر روی 90 کودک 6 ماهه تا 6 ساله با تب بیش از 39 درجه رکتال انجام شد. بیماران به صورت تصادفی در سه گروه مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه اول استامینوفن رکتال به میزان mg/kg 15، گروه دوم استامینوفن خوراکی به میزان mg/kg 15 و گروه سوم استامینوفن خوراکی به میزان mg/kg 10 دریافت کردند،  یک وسه ساعت  بعد از مصرف استامینوفن میزان کاهش درجه حرارت مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج : میانگین کاهش درجه حرارت 60 و 180 دقیقه بعد از مصرف استامینوفن به ترتیب : گروه اول ( استامینوفن رکتال mg/kg 15  ) 16/0±07/1ودرگروه دوم (استامینوفن خوراکی mg/kg 15 )19/0 ±98/0 و 14/0±7/ 1 و  گروه سوم ( استامینوفن خوراکی mg/kg 10 ) 18/0±63/0 و 22/0±25/1 شد.کاهش درجه حرارت در گروه اول و دوم تقریبا برابر و در گروه سوم به مراتب کمتر بود.

نتیجه گیری: اثر استامینوفن خوراکی و رکتالی mg/kg 15 در کاهش تب کودکان تقریبا برابر است اما استامینوفن خوراکی mg/kg 10 اثر کمتری دارد.

برخورد با لنگش در کودکان ...دکتر فروردین

 هر گونه تغییر در فرم طبیعی راه رفتن یک کودک را لنگش می گویند .

علل :

●درد

●ضعف

●اختلال مکانیکال یا آناتومیکال در لگن ، مهره و اندام تحتانی

تروما شایعترین علت لنگش حاد در کودکان است .در کودکان زیر سه سال شکستگی ها بیشتر از پیچ خوردگی و کشیدگی تاندونها مشاهده می شود . در کودکان بالای 10 سال شایعترین علت لنگیدن پیچ خوردگی مچ پاست .

سندرمهای over use در کودکان در سنین مدرسه بخصوص متعاقب فعالیتهای ورزشی شایع است .

علل مکانیکال بیماری پرتس یا نکروز اواسکولرسرفمور که در سنین 8-4 سالگی ایجاد می شود . در پسرها 5 برابر دخترها بوده و حدود درد در ناحیه لگن یا در قسمت میانی زانوست که در دوره فعالیت تشدید می گردد.

سندرمهای خوش خیم هیپرموبیلیتی یکی از علل شایع لنگش شبانه است  که با معاینه کودک و ارزیابی هیپراکستانسیون مفاصل و Hyper laxity تشخیص داده می شود .

کندرومالاسی پاتلا در سنین نوجوانی شایع بوده ، درد در ناحیه رتروپاتلا بوده و با بالا رفتن از پله ها تشدید می گردد.

عفونتها

سینویت گذرا یا آرتریت واکنشی__ بدنبال یک عفونت ویروسی که شایعترین علت لنگیدن در کودکان سنین 10-4 سالگی است ، معمولا مفصل هیپ را گرفتار می کند ، غیرقرینه است و بهبودی خودبخودی ایجاد می شود وجود سابقه عفونت تنفسی فوقانی در تشخیص کمک کننده است .

استئومیلیت__ در سن 12-3 سالگی بیشترین شیوع را دارد ، اغلب توسط استاف ،انتشار هماتوژن بوده و  بیشتر متالیز استخوانهای بلند رادرگیر میکند.

آرتریت عفونی__ با درد ،قرمزی ،گرمی و تورم مفصل همراه است .شایعترین علت درد تک مفصلی شدید است .

دیسکیت یک بیماری التهابی فضای دیسک مهره ای ،انحصارا در اطفال ایجاد می گردد ،درد خاصیت تیر کشنده به پاها داشته و ایجاد لنگش می کند ، در محل مهره درگیر تندرنس وجود دارد .

اختلاف نوروموسکولر از شایعترین آنها که موجب لنگش می شود عبارتند از میوزیت –دیستروفی عضلانی –سربرال پالسی – نوروپاتی محیطی .

بیماریهای روماتیسمی کودکان  مثل لوپوس –JRA- درماتومیوزیت-واسکولیت از جمله هنوخ .

اختلال هماتولوژیک مثلا در بیماران هموفیلی متعاقب خونریزی در مفصل یا در بیماری سیکل سل بدنبال انسداد عروق .

بیماریهای نئو پلاستیک در اطفال نا شایع بوده اما از موارد آن می توان استئوئید استئوما، استئوکندروما- یووینگ سارکوما استئو سارکوما را نام برد .

بیماریهای داخل شکم مثل آپاندلیسیت – بیماریهای لگن – آبسه پسواس.

اختلالات روانی

 

 ارزیابی

1- شرح حال و توجه به جنس و سن

2- بررسی علائم مرتبط یا یافته های سیستمیک همراه

3- توجه به فاکتورهای تشدید کننده و بهبود دهنده – مثلا خشکی صبحگاهی که در JRA دیده می شود یا لنگیدنی که با فعالیت شدید می شود ناشی از ضعف عضلانی است .

4- سابقه فامیلی مثلا در مورد هموفیلی – سیکل سل

 

 

 

مطالعات تشخیصی

- گرافی ساده در خصوص  بررسی شکستگی ها و ضایعات لیتیک و نکروز آراسکولر

- سونوگرافی جهت بررسی آبسه ها – افیوژن مفاصل

- اسکن استخوان در استئومیلیت و آرتریت و ضایعات تومورال

- MRI در دیسکیت و تومورهای نخاعی

- CRP-ESR-CBC جهت بررسی احتمالی عفونت

- چک آنزیمهای عضلانی در شک به میوزیت

آزمایشات در سنگ کلیه


در برخورد با سنگ کلیه و چه سنگهایی احتیاج به اقدامات و آزمایشات لازم دارند؟

پاسخ:

آزمایش خون BUN . Cr . VBG . NA . K . Ca . UricAcid، آزمایش ادرار، یک نمونه راندوم ادرار از لحاظ کلسیم واسیداوریک واگزالات وکراتی نین ، سیستین به روش سدیم نیتروپروساید و یک نمونه ادرار U/A-U/C و pH یک نمونه زیر پارافین ادرار لازم است. برای انجام دقیق upH آزمایشگاه چند قطره روغن پارافین داخل لوله آزمایش میچکانند که لایه روغن بیاید روی سطح ادرار را بگیرد که با تبادل با هوا انجام نباشد که uPH دقیق تری را برای تشخیص قلیائی یا اسیدی بودن ادرار و فالوآپ با درمان پلی سیترا بدهد. سیستین را به روش کیفی در ادرار اندازه میگیرد، در واقع جواب آن positive و یا Negative  است و اگر جواب positive بود برای اندازه گیری مقدار دقیق تر و فالوآپ درمان در ادرار ۲۴ ساعته اندازه میگیریم.


برگرفته شده از وبلاگ گشتک

تب در کودکان


می دانید دمای طبیعی بدن کودک چقدر است؟ درجه حرارت طبیعی بدن با دماسنج دهانی ٣۷ درجه سانتی گراد و با دماسنج داخل مقعد ٣۷/۵ است. درجه حرارت بالای ٣۷/۵ مقعدی و بالاتر از ٣٨ دهانی، تب نام دارد.

 

 

آیا باید هر تب کودک را کاهش داد؟

تب علامت مبارزه بدن با میکروب هاست و بسته به میزان مدت و زمان بروز و نیز سن کودک، نشانگر مشکلاتی خاص است. تب ممکن است تنها نشانه یک بیماری جدی در نوزاد باشد. اگر کودک شما مبتلا به تب شد با توجه به سن او می توانید این اقدامات را برای وی انجام دهید:

 

اگر کودک بین سه ماه تا سه ساله است، در صورت تب خفیف تا ۸/۳۷ نیاز به دارو ندارد و فقط مرتب درجه حرارت وی را اندازه بگیرید. در صورتی که کودک همراه با تب بی قراری داشت یا درجه حرارت بدن بیشتر از ۸/۳۷ شد، باید داروی ضدتب را شروع کنید.

 

اگر سن کودک کمتر از سه ماه است و تب بالای ٣٨ درجه دارد هیچ دارویی به کودک خود ندهید و او را سریعا نزد پزشک ببرید. تب ممکن است نشانه عفونت خطرناک و جدی باشد.

 

چه داروهایی برای کاهش تب باید به کودک داد؟


به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک به کودک کمتر از دو ماه خود دارو ندهید. اما در مورد کودکان بزرگ تر از دو ماه. رایج ترین داروی ضد درد و ضدتب استامینوفن است که یک راه ساده شده تجویز آن این است که اگر از قطره چکان استفاده می کنید باید دو برابر وزن کودک خود هر چهار تا شش ساعت به او قطره بدهید. مثلا برای کودک شش کیلویی، ۱۲ قطره. داروی ضدتب دیگری که برای کودکان بالاتر از شش ماه استفاده می شود، ایبوپروفن است. برای مقدار مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید.

در هنگام مصرف داروها به این نکات توجه کنید:

بیشتر از پنج دز در روز به کودک دارو ندهید.

هرگز از آسپرین برای پایین آوردن تب فرزندتان استفاده نکنید. استفاده از این دارو در برخی عفونت های ویروسی ممکن است بسیار خطرناک باشد.

 

چه کارهای دیگری برای کاهش تب کودک می توان انجام داد؟


در هنگام تب، مایعات بیشتری به کودک خود بدهید تا از کم آبی بدن او جلوگیری شود. آب، سوپ و آب میوه (در سن های بالاتر) مناسب هستند.

 

اگر کودک به اندازه کافی مایعات می خورد او را مجبور به خوردن غذا نکنید.

 

مطمئن شوید که کودک خواب و استراحت کافی دارد.

 

درجه حرارت اتاق را نه خیلی زیاد و نه خیلی کم نگه دارید. لباس کودک نیز نباید خیلی گرم باشد.

 

اگر کودک تان به همراه تب، لرز داشت، روی او پتو بکشید ولی پس از توقف لرز پتو را بردارید.

 

برای خنک نگه داشتن بدن کودک هرگز از آب یخ یا الکل استفاده نکنید. می توانید پاها یا شکم کودک خود را با حوله خیس هم دمای اتاق خنک کنید.

 

▪ در چه صورتی باید به پزشک مراجعه کرد؟

 

در صورت مشاهده این موارد کودک خود را سریعا به مرکز درمانی ببرید:

 

۱) تب بالای ٣٨ در کودکان زیر سه ماه،

 

۲) تب بالای ۳۸/۲ در کودکان سه تا شش ماه،

 

۳) تب بالای ۳۸/۸ در کودکان بالای شش ماه،

 

۴) اگر همراه تب علایمی مانند تهوع و استفراغ، خشکی دهان، بی قراری شدید، رنگ پریدگی، سردرد شدید، تورم مفاصل، سفتی گردن، درد شدید شکم، برجسته شدن قسمت های نرم سر، افت سطح هوشیاری و مشکلات تنفسی وجود داشت. در هر حال به یاد داشته باشد که تب همواره هشدار دهنده عفونتی در بدن کودک شماست و چنانچه به علایم همراه آن توجه نکنید یا متناوبا آن را کنترل نکنید، ممکن است پیامدهای خطرناکی به همراه داشته باشد.