عطاری تحفه حکیم (شعبه دو) اصفهان - لمجیر

بیماری کلیه پلی کیستیک

از کتاب دایرة المعارف گیاه درمانی

احمد حاج اصفهانی

ملقب به عطار اصفهانی

بیماری کلیه ی پلی کیستیک بیماری ارثی است که در این بیماری کلیه ها به شکل لانه ی زنبور در می آیند، زیرا کیستهای زیادی که پر از مایع می باشند در کلیه ها ایجاد شده اند و کیست ها به تدریج جای بافت طبیعی کلیه ها را می گیرند و باعث بزرگ شدن آنها می شوند و کمکم کلیه ها عملکرد خود را از دست داده و در نهایت دچار نارسایی می گردند. بیماری کلیه پلی کیستیک شبیه کلیه ای که دارای کیست های ساده می باشد، نیست. زیرا این کیست های ساده معمولاً هیچ ضرری ندارند. بیماری کلیه ی پلی کیستیک ممکن است بزرگسالان و به ندرت نوزادان را هم مبتلا سازد. بیماری کلیه ی پلی کیستیک در بزرگسالان معمولاً تا حدود سن 45 سالگی خود را نشان نمی دهد با این حال ممکن است در بعضی موارد این بیماری زودتر و حتی در سنین 20 سالگی نیز ایجاد شود. در کودکان به این بیماری اصطلاحاً بیماری کلیه ی پلی کیستیک جوانان گفته می شود.

درمان پزشکی: هرچند علم پزشکی جدید، هنوز راه درمان و معالجه ی قطعی برای این ناراحتی پیدا نکرده، ولی خوشبختانه در طبّ سنتی (داروهای گیاهی) روشهای مؤثر و تجربه شده ای در معالجه ی آن وجود دارد. یکی از گیاهان مؤثر در پیشگیری از ابتلاء به بیماری ارثی کلیه (پلی کیستیک) نوشیدن مرتب جوشانده یا عرق خارخسک (خارخاسک) می باشد. برای اطلاع بیشتر، با نگارنده ی وبلاگ تماس حاصل فرمایید.

بزرگ شدن پروستات (آدنوم پروستاتیک)

در این بیماری، پروستات بیش از حد بزرگ می شود. دو نوع از این حالت وجود دارد. یکی بزرگ شدن بر اثر عفونت مثل التهاب پروستات و دیگری، نوعی که خصوصاً در افراد بین 40 تا 50 ساله یافت می شود و در اینجا تنها در مورد نوع دوم بحث می کنیم.
علائم آن: ادرار بیش از حد شبانه و احتباس پس از 50 سالگی . با لمس یک تودۀ گرد سخت که می تواند حتی از حجم یک نارنگی هم بزرگتر باشد احساس می شود.
درمان پزشکی: کاهش برخی از فعالیتهای بدنی، مبارزه با یبوست،حذف الکل و محرکها هورمونهای مصنوعی (استروژن)، عمل جراحی.

التهاب پروستات

تعریف: عفونت پروستات همراه با افزایش حجم آن. در این رابطه، التهاب حاد پروستات و التهاب مزمن آن وجود دارد.
علائم آن: در اوایل تب و سپس لرز ایجاد می شود و حالت عمومی دچار اشکالاتی است. درد در منطقۀ میاندوراه خصوصاً در زمان دفع ادرار و مدفوع احساس می شود. ورم بسیار دردناک، کاملاً نرم و خونی است.
درمان پزشکی: مبارزه علیه موجودات میکروسکوپی «مسئول» بیماری به وسیلۀ آنتی بیوتیکها، مسکنها و احتمالاً عمل جراحی.

احتباس ادرار

تعریف: این بیماری همیشه توسط بیمار احساس نمی شود. ضمناً این وضعیت می تواند از زمان تولد وجود داشته  و یا به تدریج ظاهر شده باشد و در این صورت بیمار تا حدودی به آن عادت کرده است.
علل آن: احتباس ادرار که با اشکال در دفع ادرار تظاهر می کند، دلایل مختلفی می تواند داشته باشد:
- بر اثر ناراحتی باز شدن دهانه، صرفاً احتباس ادراری، یا انسداد تازه.
- انسداد ادراری بر اثر نقص در انقباض عضلۀ تو خالی که انقباض آن باعث فوران ادرار می شود.
- احتباس ادراری به دلیل نقص در میز راه.
- احتباس حاد: عدم توانایی دفع ادرار، علیرغم  نیاز شدید و دردناک برای دفع آن. این علائم به وفور مشاهده شده و می توانند ریشه های متعددی داشته باشند.

ادرار بیش از حد

در این حالت، مقدار دفع روزانۀ ادرار بیش از 2 لیتر می باشد.
ادرار زیاد در بیماریهای عمومی:
1) دیابت قندی باعث ایجاد عطش شدید و ادرار زیاد می شود.
2) برخی از ناراحتیهای کمیاب غدد پاراتیروئیدی نیز می توانند باعث ترشح بیش از حد ادرار شوند.
درمان طبیعی: تنها با تصحیح علل بیماری که به دقت مورد بررسی قرار خواهد گرفت، این ناراحتیها رفع می کند.

توقف ادرار

این ناراحتی را می توان در دو گروه تقسیم بندی کرد.
قطع ادرار بر اثر نارسایی ارگانیک کلیوی که اساساً در جریان نارسایی حاد کلیوی ایجاد می شود و رایجترین علت آن نفریت توبولی حاد می باشد.
نارسایی کارآیی کلیه که ممکن است بر اثر عوامل زیر ایجاد شود:
-اختلالات هیدرو الکترولیتیک: از دست دادن شدید سدیم (در اغمای دیابتی) یا پتاسیم.
-اختلال در سیستم گردش خون: کم کاری قلبی- عروقی و نارسایی قلبی از عوامل توقف ادرار هستند.
-ایجاد ملنع در مسیر مجاری دفعی فوقانی (میزنایها).
-تصفیۀ خارج از کلیه (دیالیز): در طب کلاسیک، دیالیز روشی کلی است که در مورد قطع ادرار امروزه انجام می شود.
درمان طبیعی: در طب طبیعی، با انجام اقداماتی نظیر روزه و سپس تغذیۀ خام، همراه با استراحت کامل، نتایج جالبی در شرایطی که به عنوان آخرین مراحل محسوب می شد، به دست آمده است.

کاهش ترشح ادرار:

تعریف:  اگر مقدار ادرار دفع شده کمتر از 600 سانتی متر مکعب در روز باشد، بیماری کاهش ترشح ادرار وجود دارد و در کمتر از 200 سانتی متر مکعب، اصطلاح قطع ترشح ادرار به کار می رود به طور کلی دو نوع کاهش ادرار وجود دارد.

الف) کاهش ادرار همراه با غلظت ادراری بالا

در این حالت، ادرار تیره رنگ و دارای تراکم بالا می باشد ولی غلظت آن معمولی است؛ اگر این حالت طولانی شود، می تواند باعث ایجاد اختلالاتی گردد و هر اندازه سن شخص بالاتر رود، وضعیت وخیمتر خواهد شد.
کاهش ادرار همچنین در برخی از بیماریهای عفونی حاد (مثلاً تیفوئید) و بعضی از بیماری های کبدی و مجرای صفراوی (زردی، سیروز) و در میکس اودم (نارسایی تیروئیدی) نیز مشاهده می شود.

ب) کاهش ادرار با غلظت ادراری پائین

در این حالت، ادرار کمرنگ و دارای تراکم و غلظت ضعیف می باشد. این کاهش ادرار همیشه نشانۀ بیماری بوده و در اکثر اوقات نشانه ای از بیماری کلیوی حاد و یا مرحلۀ انتهایی نارسایی کلیوی مزمن می باشد.

ج)درمان طبیعی

باید آنها را ضمن برقراری یک رژیم تغذیه ای سالم که به نسبت حالت و سن بیمار تنظیم شده باشد، از بین برد.

ازت در خون

تعریف: ازتمی (ازت در خون)، اصطلاحی است که برای حضور تولیدات دفعی ازته (اوره، اوراتها و غیره) در خون به مقدار طبیعی یا غیر طبیعی به کار می رود.
مقدار طبیعی اوره در خون، 20 تا 30 سانتی گرم در لیتر است. و درمان این بیمار در بالا ذکر شد.

ورم مزمن مثانه

تعریف: تورم نزله ای و مزمن دیوارۀ مثانه.

درمانهای بهداشتی: درد و تحریکات به وسیلۀ روزه، سریعتر از تغذیۀ قلیایی یا محدود شده از بین می روند. بنابراین، اگر بیمار می تواند یک روزۀ به اندازۀ کافی طولانی و تا مرحلۀ از بین رفتن ناراحتی ها بگیرد، با شانس موفقیت بیشتری بهبود خواهد یافت. در این حالت باید بیمار تا هنگامی که انسداد وجود دارد، روزه گرفته و بسیار کم مایعات مصرف کند.

در طبیعی درمانی

پیش آگهی: التهاب مثانۀ حاد، در صورتی که معالجات بهداشتی به خوبی انجام بگیرد، تنها مدت کمی طول خواهد کشید.

درمان: روزه تا زمانی که تحریکات مثانه وجود دارد، ضروری است. تنها مصرف آب و آن هم در صورت تشنگی مجاز است.

در صورتی که درد تشدید شد، کافی است یک حمام نشیمن گاه تا کمر در آب گرم گرفته شود. معمولاً از این طریق، تسکین سریعی به وجود می آید.

از نظر طبیعی درمانی:
 
برخی از سنگهای ادراری دارای ریشۀ دارویی هستند (حتی آبهای معدنی).

التهاب حاد مثانه

تعریف: تورم یا عفونت مخاط مثانه و به عبارت دیگر، نزلۀ مثانه.
علائم آن: درد (خصوصاً در انتهای دفع ادرار)، تکرار ادرار به دفعات یا همان هولا کوری، نیاز دائمی به دفع ادرار، دفع ادرار مختل شده، عفونی و گاهی همراه با خون.
 

درمان جراحی سنگها

این مسئله خطرات واضحی در بر دارد. امروزه این سنگها را به وسیلۀ امواج خرد می کنند. دستگاهی که از امواج مافوق صوت استفاده می کند، امکان می دهد تا اکثر سنگهای کلیوی را از فاصله و بدون درد از بین ببرند.
در این روش، پس از تشخیص محل دقیق سنگ در بدن، آن را هدف یک سری امواج شوک قرار داده و سنگ را به شن ریزی تبدیل می کنند که به طور طبیعی توسط جریان ادرار دفع می شود. این روش فاقد خون ریزی بوده و به مدت کمی بستری شدن  نیاز داشته و هیچگونه دوران نقاهتی ندارد؛ (دوران نقاهت عبارتست از دورۀ بهبودی پس از بیماری که همراه با برخی عوارض و آثار مریضی، از جمله ضعف و بی حالی می باشد).  و نیز ممکن است دوباره این سنگ ها در کلیه تشکیل شوند.

سنگ های کلیوی:

تعریف: تشکیل قطعات معدنی در لگنچۀ کلیه:
-سنگهای اوره ای  که  به دلیل اسیدی بودن غیر طبیعی ادرار ایجاد می شود.
-سنگهای فسفریک در افرادی که PH آنها قلیایی شدید است و از سوی دیگر غالباً مبتلا به ناراحتیهای ادراری مزمن هستند، به وجود می آید.
-سنگهای اکسالیک که در هرPH ادراری قادر به تشکیل شدن هستند.
-در واقع، سنگها در بیشتر اوقات از ترکیب مخلوطی برخوردارند.

بیماری کیستی کلیه ها

این بیماری با اسامی دیگری نظیر پولی کیستیک کلیه ها، پولی کیستوم کلیوی، کلیه های پولی کیستیک، کلیه های پولی میکروکیستیک و پولی کیستوز کلیوی نیز نامیده می شود.
این بیماری ارثی بوده و از طریق کرو موزوم غالب که مشخصۀ آن تولید کیستهای متعدد در دو کلیه است، منتقل می شود. این کیستها تبدیل به توده های برجسته و غالباً بزرگی می شوند که از طریق معاینه با دست به سادگی قابل لمس هستند.
علائم آن: حملات درد، وجود خون در ادرار و گاهی اوقات عفونت ادراری. اولین علائم این بیماری در دوران نوجوانی ظاهر می شود.
( این بیماری در طب کلاسیک و جدید دارویی ندارد اما با بررسی کتاب های طب سنتی اسلامی، ما برای این بیماری دارویی  را پیدا کردیم و جالب اینکه این دارو جواب داده است. خوانندگان می توانند با نگارندۀ وبلاگ تماس بگیرند- علی بشیری).

سرطان کلیه

این بیماری در میان افراد 40 تا 60 ساله (نفرو – اپیتالیوم) یا در کودکان (نفرو – بلاستوم) مشاهده شده است. سارکوم ها (= توموری که از مشتقات بافت مزانشیمی و غالباً بدخیم است) خیلی کم یاب تر هستند.
علائم آن: معمولاً تومور ابتدایی با خون و ادرار و غالباً به وفور، خود به خود و بدون درد، تورم گاهی اوقاتذهمراه با تأخیر، درد، لاغری تدریجی و گاهی اوقات، واریکوسل یک طرفه. برخی از انواع آن در سکوت و آرامش پیشرفت می کنند.

نفریت در افراد مبتلا به سیفلیس

درمان طبیعی: بر حسب مورد، درست مثل وضعیت نفریت حاد یا مزمن عمل می شود.
دکتر «تیلدن» و «شلتون» هیچگونه دارویی را برای سیفلیس تجویز نمی کنند، ولی روزه را در این رابطه مفید می دانند. البته این بستگی به پزشک متخصص طبیعی درمانی دارد که در این مورد قضاوت کند.
علل پر خونی کلیه ها: گفته می شود که سرما خوردگی،بیماری های عفونی، بارداری، زیاده روی در مصرف برخی از داروها و غیره باعث ایجاد پرخونی حاد می شود که البته هیچ یک از اینها جز در رابطه با داروها  نمی تواند باشد. در واقع، سمومی نظیر تربانتین، سرب،ارسنیک،جیوه کافئین و غیره، علل حقیقی وخامت تحریکات کلیوی هستند. حداقل می توان گفت پرخونی کلیوی تنها در افرادی که سموم در بدن آنها تجمع می کند، هنگامی که ایشان دچار سرماخوردگی می شوند تظاهر میکند.
و اما پرخونی ریوی: گاهی اوقات در طول بارداری نیز ایجاد می شود، البته به دلیل تجمع سموم در بدن است نه به خاطر بارداری.

تنها از مواد غذایی طبیعی استفاده کنید.

مواد قابل جایگزینی: نان برشته به جای نان سفید، برنج نیمه سبوس دار بجای برنج سفید، نمک دریایی به جای نمک سفید،به جای شکر نیشکر طبیعی و عسل،میوه های تازه به جای میوه های کمپوت شده و خشک.

توصیه های مهم

- بهتر است سالاد و مواد خام را در ابتدای غذا مصرف کنید.
- در هر وعده غذا از مواد غذایی خیلی متفاوت استفاده نکنید، ولی هر وعده را نسبت به دیگری متنوع سازید. از صرف تنها یک نوع غذا خود داری کنید و غذاها را به شکلی جذاب و زیبا در ظروف بگذارید.
- همیشه خیلی معتدل و آرام غذا بخورید و آن را به خوبی و آرامی بجوید. مواد غذایی را به دقت با بزاق دهان مخلوط کنید. بر سر میز غذا آرام و شاداب باشید و از طعم مواد طبیعی لذت ببرید.
- نوشیدنیها: آب که بهتر است نیم ساعت قبل از غذا نوشیده شود.

مشکل نمک

از سالها پیش توصیه می شود که نمک طعام را از تغذیۀ بیماران کلیوی کاملاًٌ حذف کنند. اما امروزه نظریات پزشکی در حال تغییر است.
جز در موارد خاص حاد و وخیم، کلرور سدیم در مقادیر متعادل که بایستی توسط پزشک تجویز شود، می تواند مورد مصرف بیمار قرار گیرد.

در صورت وجود سنگهای اکسالیک

در این صورت باید مصرف مواد زیر را کاهش داد:

گروه اول، موادی که بیش از یک درصد اسید اکسالیک دارند:
مارچوبه،ریوند،اسفناج،جعفری،ترشک،کاکائو،شکلات،چای، ژلاتین و انجیر.
گروه دوم، موادی که حدود دو درصد اسید اکسالیک دارند: لوبیا سبز،هویج،کرفس،آندیو، پیاز، گوجه فرنگی، کلم، انگور فرنگی و خاویار.

مواد غذایی که باید در مصرف آنها اعتدال را رعایت کرد

سبزیهای سبز و قابل هضم: سیر،موسیر،جلبکهای در یایی،کلم ترش،اسفناج و جعفری.

تذکر: اگر این سبزیها را به صورت پخته می خورید،باید آنها را در آب زیاد بپزید. آب پخته شدۀ این سبزیها را مصرف نکنید.

سبزیهای کم نشاسته: هویج، چغندر قرمز،کلم،شلغم،ماش،شقاقل و نخود تازه.

میوه های غنی از نظر پروتیدها: میوه های روغن دار،بادام،گردو و ...

مشتقات حیوانی: پنیر(در مصرف آن بسیار احتیاط شود)، تخم مرغ عسلی یا زده شده (زردۀ خام در صورت امکان و سفیدۀ کمی پخته شده).

مواد غذایی غنی از نشاسته :غلات(برنج،گندم،جو،جوصحرایی،ذرت،چاودار و غیره)، نان،کلوچه های طبیعی،نان سوخاری،سمول،فلوکون،خمیرهای غذایی.

میوه های شیرین: گیلاس شیرین،سیب شیرین،گلابی شیرین،آلوی شیرین،هندوانه،طالبی و ...

میوههای نیمه ترش و ترش: زردآلو، انبه، سیب، آلو، انگور، آناناس، لیمو، توت فرنگی، تمشک، انار، نارنگی، شاه توت، پرتقال، گریپ فروت، کیوی و...

سبزیها: بادنجان،کدو،دانه های جوانه زده (جوانه های تازۀ یونجه، آفتابگردان، کنجد و در درجات  ضعیف تری، گندم، چاودار، جوصحرایی و...)خیار، کدو، کدو حلوایی، برگ رازیانه، کاهو، کاهوفرنگی، فلفل دلمه ای، خرفه و ...

سبزیهای کم نشاسته: بادام زمینی،زیره سیاه، سیب زمینی ترشی.

سبزیهای غنی از مواد آردی: موز، بلوط،شاه بلوط،سیب زمینی.

قند ها: میوه (زرد آلوی خشک،موز رسیده،موز خشک،آلوی خشک و کشمش)،سایر میوه های خشک که به خوبی تهیه شده باشند.

چربیها و روغنها:روغن بادام زمینی، زیتون،گردوی تازه، فندق، بادام، آفتابگردان، خامۀ تازه، کره در مقدار متعادل.

مواد غذایی که از نظر پروتید غنی هستند: فندق، گردو، هستۀ میوۀ کاج، پسته، کنجد، تخمۀ آفتابگردان.

اعتدال

حتی در دوران تغذیه با میوه و سبزیها، بایستی مراقب پرخوری بود.
در صورتی که احساس کسالت می کنید یا گاز در شکم شما ایجاد شده است و یا تخمیر های معده- روده ای،میگرن،زکام،آبریزشهای مختلف،خستگی،سرگیجه،تهوع و غیره وجود دارد، از تغذیه خود داری کنید.

فصل سوم:

روش منظم ساختن تغذیه

روزه

در طول این دوره، بیمار باید از مصرف هر گونه مادۀ غذایی حتی میوه ها و آبمیوه جز مواردی که مایلید آب بسیار رقیق شدۀ گریپ فروت، لیمو، انگور و ... به او بدهید، خود داری کند.
آب تنها باید در صورت تشنگی  نوشیده شود و نه بیشتر از آن. در اینجا منظور «تمیز کردن» کلیه ها با مصرف زیاد آب (مثل این که بخواهیم یک لوله! را شستشو کنیم) نیست. علاوه بر آن، نوشیدن بیش از حد مایعات، شخص را عصبی کرده و او را وادار می سازد تا دائماً به دستشویی برود. اگر احتباس ادرار وجود دارد، بهتر است مصرف آب نیز به حداقل برسد.
در تمام موارد، بهتر است مصرف آب نیز به حداقل برسد. در تمام موارد، بهتر است نوشیدن آب پس از ساعت 5یا6 بعد از ظهر متوقف شود تا بیمار برای رفتن به دستشویی در طول  شب بیدار نشود.

آیا باید مایعات را زیاد نوشید؟

مؤسسات آب معدنی، این طور وا نمود می کنند که آبهای آنها بدن را «پاک می کند» و سموم بدن توسط مقدار اضافۀ اینگونه مایعات از بدن خارج می شود. در حالی که غدد تولید کنندۀ عرق و کلیه ها  نمی توانند مقدار زیادی از سموم داخل بدن را در مدت کمی   بدون ایجاد خطر دفع کنند. علاوه بر آن، زیاده روی در مصرف مایعات، همچنین باعث خستگی «پمپ قلبی» نیز می شود و این بار اضافی مایعات، بدن را خسته می کند.