سخنان وزیرتعاون وکار و رفاه در نشست(کنفرانس)جهانی محو کار کودکان

گروه کارگری کلمه: وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سومین نشست جهانی محو کار کودک که از ۱۶ تا ۱۸ مهرماه برابر با ۸ لغایت ۱۰ اکتبر ۲۰۱۳ در برازیلیا پایتخت برزیل برگزار شد سخنرانی کرد. علی ربیعی سخنان خود ضمن انتقاد به تبلیغ الگوهای نئولیبرالی توسعه توسط سازمان های اقتصادی بین المللی و تحمیل آن بر کشورهای فقیر، نابرابری های ذاتی برآمده از این سایست ها را موجب پیچیده شدن برنامه ریزی برای کار کودکان در جوامع در حال توسعه دانست.

به گزارش کلمه، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تعداد کودکان ۶ تا ۱۷ ساله بازمانده از تحصیل در کشور را هم‌اکنون سه ‌میلیون ‌و ۲۰۰‌ هزار کودک اعلام کرد. این کودکان یا اصلا به مدرسه نرفته‌اند یا به دلایل مختلف از تحصیل بازمانده‌اند. اگرچه هیچ آمار دقیق و رسمی از کودکان کار در کشور موجود نمی باشد ولی کارشناسان مسائل اجتماعی و فعالان حقوق کودک معتقدند بخش اعظمی از جمعیت سه میلیونی کودکان بازمانده از تحصیل، کودکان کار هستند.

متن کامل سخنرانی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به نقل از تارنمای این وزارت خانه به شرح ذیل است:

بسمه تعالی

جناب آقای رئیس، وزراء محترم، خانم ها و آقایان

سخنم را با نام و یاد خدای مهربان آغاز می کنم که کودکان را دوست دارد و سپاس خود را از میزبانی دولت برزیل و حسن ابتکار مدیرکل محترم سازمان بین المللی کار در برگزاری این کنفرانس، ابراز می نمایم. امیدوارم این کنفراس در ادامه کنفرانس های “آمستردام” و “لاهه” با اتکا به خرد جمعی، یک همگرایی جهانی را در جهت تدوین نقشه راه مدیریت محو کار کودک پی ریزی سازد.

ما امروز از اقصی نقاط جهان، نژادها، قومیت ها و جوامع مختلف، جمع شده ایم تا در مورد کودکانی که زود بزرگ و پیر می شوند صحبت کنیم. آمارهای منتشره سازمان بین المللی کار گویای حقیقتی تلخ از بهره گیری میلیون ها کودک کار در عرصه اقتصاد جهانی است.

برای پیشبرد مقابله با کار کودکان، به اشتراک گذاشتن دانش (Knowledge sharing) میان کشورها نیز ضروری است. شناخت سیاست‌ها، ابداعات نهادی، و قانونگذاری‌ کشورها در چارچوبی تطبیقی، برای تشریک مساعی و همچنین اقدام مؤثر در سطح ملی ضرورت دارد.

اما موفقیت ما وقتی حاصل می‌شود که بتوانیم مسئله اشتغال و فقر بزرگسالان را بهبود دهیم و با رشد اقتصادی پایدار، قدرت دولت برای حمایت منعطف از فقرا و استقرار نظام جامع تأمین اجتماعی را افزایش دهیم. در این مسیر، ما به اطلاعات آماری دقیق و بانک‌های اطلاعاتی کارآمد نیاز داریم که هنوز چنین ملزوماتی در دسترس نیستند. بدین منظور پیشنهاد می نمایم برای ارتقاء سطح استانداردهای مهارتی و استفاده بهینه از ظرفیت های ملی کشورهای عضو در سیصد و نوزدهمین اجلاسیه هیئت مدیره سازمان، موضوع تدوین طرح تبادل دانش و تجربه در زمینه آموزش فنی و حرفه ای و نوین سازی آن با همکاری مرکز تورین از طریق تاسیس مراکز حرفه ای در مناطق جغرافیایی به روش های داوطلبانه دولت ها و یا زمینه سازی انعقاد همکاری های چند جانبه، در دستور کار قرار گیرد.

حضار گرامی، من وزیر اما قبل از آن جامعه‌شناس هستم و از اینرو به درک «واقعیت اجتماعی» (Social Reality) و «نگاه کل‌نگر» (Holistic View) پایبندم. کار کودکان واقعیت اجتماعی است، یعنی باید برای تبیین این مسئله به عوامل اجتماعی دقت کنیم و نمی‌توان آن‌ را فقط در ابعاد حقوقی، قانونی و سیاستگذاری خلاصه کرد. کل‌ نگری هم بدان معناست که مسئله کار کودکان برآمده از الگوی توسعه کشورهاست. هر چهار راهبرد آموزش (education and training)، قانون‌گذاری ملی و اجرا (national legislation and enforcement)، سیاست‌های بازار کار (labour market policies) و حمایت اجتماعی (social protection)، در شرایط خاص کشورهای در حال توسعه و فقیر، و در حالی که سازمان‌های اقتصادی بین‌المللی، الگوهای نئولیبرالی توسعه، را تبلیغ و بر کشورهای فقیر تحمیل می‌کنند، ناکارآمد هستند. جهان باید به این تناقض ذاتی توجه داشته باشد. جهان نابرابر ، تقسیم ناعادلانه ثروت در جهان و از سویی نابرابری ذاتی جوامع در حال توسعه این رنج را مضاعف نموده و برنامه ریزی برای کار کودک را پیچیده تر کرده است.

خانم ها و آقایان، کار کودکان از روابط بین‌الملل نیز تأثیر می‌پذیرد. ابزارهای خشن روابط بین‌الملل، از تحریم گرفته تا جنگ، از جمله در افغانستان، عراق و غیره و اشغالگری که نمونه آن‌ را در فلسطین می‌توان مشاهده کرد، همگی بر سرنوشت کار کودکان مؤثرند. علاوه بر آن جنگ داخلی و یا جنگ میان کشورها نیز صدها هزار کودک را با چنین سرنوشتی مواجه کرده است. لذا خشونت‌ زدایی از روابط بین‌الملل در این مسیر بسیار اهمیت دارد.

دولت‌ها باید با حرکت در مسیر خشونت زدایی و بازنگری در برنامه های توسعه ای خود، سیاست‌های فعالانه‌تری را در قبال کودکان متقبل شوند و مسئولیت‌پذیر باشند. دولت جمهوری اسلامی ایران با چنین راهبردی، توانسته است با تبیین و جانمایی شاخص های پایشی کنوانسیون ۱۸۲ سازمان بین المللی کار، در نهادهای ملی مسئول خود ، مدیریت سیستمی کنترل و اصلاح را در جهت تحدید و تعدیل عوامل موثر در بروز پدیده کار کودک بکار گیرد. در حال حاضر در جمهوری اسلامی ایران کمیته ملی در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسئولیت این نقش را بر عهده داشته و به طور ادواری لیست مشاغل ممنوعه را به دستگاه های اجرایی و شرکای اجتماعی دولت اعلان می دارد. تاکنون بیش از ۴۰ حرفه غیراستاندارد شناسایی و رسما در حوزه روابط کار ممنوع اعلان شده است.

کشور من علاوه بر ایجاد دسترسی همه کودکان به تحصیل رایگان، متعهد به ممنوعیت کار افراد زیر ۱۵ سال است، و برای برخی مشاغل زیر ۱۸ سال نیز ممنوع است. بر اساس قانون کشور من بهره‌کشی و به‌ کارگیری کودکان به منظور ارتکاب اعمال خلاف از قبیل قاچاق خردسالان ممنوعیت شدید دارد. با این حال معتقدم راه زیادی تا رسیدن به وضع مطلوب در پیش رو داریم.

آقای رئیس، خانم ها و آقایان، در پایان مایلم تصریح کنم که دولت جمهوری اسلامی ایران، تلاش برای محو بدترین اشکال کار کودکان را وظیفه‌ای اخلاقی و دینی نیز تلقی می‌کند. به نظرم استفاده از ظرفیت های فرهنگی بومی، ملی و دینی برای مقابله با این پدیده موثر می باشد. پیامبر گرامی اسلام ۱۴۰۰ سال پیش فرموده‌اند کودکان خود را بزرگ دارید و با آنان رفتاری شایسته داشته باشید. آرزو می‌کنم کنفرانس حاضر در دستیابی به اهداف ارزشمندی که دنبال می‌کند، موفق گردد.

والسلام علیکم و رحمه ا. . . و برکاته

متشکـــرم